بازاندیشی شرط برابریِ دین در قصاص در پرتوی آرای فقهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی

3 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

ثبوت قصاص در قتل عمدی مستلزم شرایطی است که یکی از این شرایط، برابری مرتکب و مجنی علیه در «دین» می باشد. این شرط از این جهت معرکه ی آرای فقهای اسلامی قرار گرفته است که سه طائفه ی از روایات در رابطه با آن وجود دارد. چنانچه فقهای شیعی با طرد روایات مبتنی بر قصاص قاتل مسلمان در قبال کافر ذمی(دسته ی اول)، قائل به عدم قصاص قاتل مسلمان به صورت مطلق(دسته ی دوم)،یا قصاص در صورت قتل اعتیادی مسلمان در برابر کافر ذمی (دسته ی سوم) شده اند. اینان با حمل روایات مثبِت قصاص به مورد قتل اعتیادی، به اطلاقات برخی از آیات قرآن کریم همچون آیه ی نفی سبیل و هم چنین اجماع فقها استناد می ورزند. با این حال به نظر می رسد که دلایل آنان در عدم ثبوت قصاص قاتل مسلمان به صورت مطلق یا به صورت غیر اعتیادی، با اشکالات جدی مواجه می باشد. به طوری که با انصراف روایات مذکور به کافر حربی، نهایتا در مواجهه با قتل عمدی مسلمان در قبال کافر ذمی، چاره ای جزحکم به ثبوت قصاص نخواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rethinking (Reassessment) the Condition of Equality of Religion in Retaliation in the Light of Jurisprudential Opinions

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mostafa Mohaghegh Damad 1
  • Seyyed Mohsen Moosavifar 2
  • Kazem Khosravi 3
1 Professor at Shahid Beheshti University
2 Assistant professor at Razavi University
3 PhD student in Criminal Law & Criminology
چکیده [English]

P




roof of retaliation (qi.sas) in premeditated murder requires conditions, one of which is the equivalence of the perpetrator and the victim in “religion”. This condition is due to the controversy of Islamic jurists that there are three sects of narrations in relation to it. Thus, the Shiite jurists, by rejecting the narrations based on the retaliation of the Muslim killer against the Dhimmi infidel (first category), have been believed in the non-retaliation of the Muslim killer 
murder of a muslim murderer against the tributary (dhimmi) infidel (third category). These narrations by attributing narrations tending to corroborate retaliation in the case of habitual murder, they refer to the absoluteness of some verses of the Holy Quran, such as the verse of denying (no) domination (Allah will by no means give the unbelievers a way against the believers), as well as the consensus of the jurists. However, it seems that their reasons for not proving (ascertaining) the retaliation of a Muslim murderer, absolutely or non- habitually, face serious problems. So that by renouncing the mentioned narrations to the infidel deserving to be fought with, finally in the face of the intentional killing (deliberate killing) of a Muslim against a dhimmi infidel (Tributary infidel), there will be no choice but to prove (ascertain) retribution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Retaliation
  • Murder
  • Tributary (dhimmi) infidel
  • Muslim