مفهوم و جایگاه تقصیر در مسئولیت مدنی قهری و قراردادی

نویسنده

دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مسئولیت مدنی به دو شاخة قهری و قراردادی تقسیم می‌شود. مسئولیت مدنی قهری به نقض تعهّدات قانونی یا عرفی شخص در عرصة اجتماع اختصاص دارد، اما مسئولیت مدنی قراردادی به جبران خسارتهای ناشی از نقض تعهّد قراردادی ناظر است. مفهوم و نقش تقصیر در این دو گونه مسئولیت، از مسائلی است که به لحاظ عدم صراحت قوانین و مقررات مربوط از یک‌سو و قانونگذاریهای متشتت و پراکنده از سوی دیگر، همواره مورد اختلاف حقوق‌دانان بوده است. تبیین مفهوم تقصیر و همچنین نقش تقصیر در تحقّق مسئولیت در این دو حوزه، مسئله‌ای کلیدی و تعیین‌کننده در روشن ساختن نقاط اشتراک و افتراق دو نوع مسئولیت مدنی قهری و قراردادی است. همچنین تفاوت نقش این دو قسم از حیث اثبات تقصیر نیز ممکن است به تنقیح بحث کمک کند. در این مقاله این مباحث با نگاهی مقایسه‌ای و انتقادی بررسی می‌شود. همچنین در برخی از مسائل مهم، نظری گذرا به حقوق انگلیس افکنده می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Concept and Status of Fault in Compulsory and Contractual Civil Liability

نویسنده [English]

  • Hamid Reza Aslani
Ph. D. Student of Private Law in Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Civil liability is classified into compulsory and contractual branches. Compulsory civil liability is concerned with the breach of legal or customary obligations of a person in the society arena, but contractual civil liability deals with the compensation for damages arising from the breach of a contractual obligation. The concept and function of fault in these two sorts of responsibility are of the affairs on which lawyers –due to ambiguity of the related statutes and regulations on the one hand and the scattered or decentralized legislation on the other hand- have invariably disagreed. Explaining the concept of fault and its function in fulfilment of responsibility within these two areas, is a basic and decisive factor in determining the common and different grounds of the
protest is enough for such proving and the claiming of “the necessity of dispatching declaration” by the owner of the commercial paper for the aforementioned proving, is of no due legal basis and justification.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commercial law
  • Commercial papers
  • Bill
  • Promissory note
  • Declaration