اهداف و عوامل مٶثر در کیفردهی مرتکبان جنایت علیه میراث فرهنگی در پرتو پرونده المهدی و رویه دیوان کیفری بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دانشیار حقوق جزا و جرم‌شناسی، گروه حقوق، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

میراث فرهنگی همواره به عنوان اهدافی جذاب در راستای نیل به مقاصد اقتصادی، مذهبی و سیاسی، مورد نظر مجرمان سازمان‌یافته و تروریست‌ها در مخاصمات مسلحانه داخلی منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است. بنابراین حمایت از این میراث با توجه به اینکه در سطح بین‌المللی مورد احترام جامعه جهانی و بشری است، همواره مورد اجماع، تأیید و تأکید بوده است و این حمایت هرچند به صورت ناقص، در ابعاد مختلف حقوقی و قضایی، سیاسی و ایدئولوژیک انعکاس یافته است. یکی از نهادهای تأثیرگذار که دارای ظرفیتی مٶثر در راستای حمایت از این آثار در سطح بین‌المللی است، دیوان کیفری بین‌المللی است. هرچند به صورت صریح، امکان طرح دعاوی شامل موضوعات حمایت از میراث فرهنگی جهانی در دیوان قید نشده، ولیکن بررسی رویه موجود مٶید صلاحیت دیوان در رسیدگی به این موضوعات است. یکی از پرونده‌های مهم در این خصوص در دعوای دادستان دیوان علیه المهدی انعکاس یافته که بررسی آن سازمان‌دهنده نظامی مطلوب مشتمل بر اهداف و مؤلفه‌های مٶثر در کیفردهی مرتکبان جنایات علیه میراث فرهنگی خواهد بود. این مقاله به دنبال تبیین اهداف و مؤلفه‌های مٶثر در کیفردهی مرتکبان جنایت علیه میراث فرهنگی در دیوان کیفری بین‌المللی است و بیان می‌دارد که به علت نبود الگوی کیفردهی یکسان در رویه دیوان، حفاظت کارآمد از میراث فرهنگی با تکیه بر اهداف سنتی مجازات مانند سزادهی، بازپروری و بازدارتدگی کافی نبوده و اهدافی دیگر مانند مرمت و بازاحیای بناهای تاریخی و فرهنگی و جبران آلام روحی بزه‌دیدگانی که دارای پیوند تاریخی و مذهبی با این اماکن هستند، بیش از جنبه سنتیِ اهداف مجازات اهمیت داشته و نظام سزادهی کیفری باید مبتنی بر این موضوعات سامان یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Objectives and Effective Factors in Punishing the Perpetrators of Crimes against Cultural Heritage in the Light of the Al-Mahdi Case and the Procedure of the International Criminal Court

نویسندگان [English]

  • Keyvan Ghani 1
  • Fadlullah Foroughi azlollah 2
1 PhD in Criminal law & Criminology, University of Shiraz
2 Associate professor at the University of Shiraz
چکیده [English]

Cultural heritage has always been an attractive target for achieving the economic, religious and political goals of organized criminals and terrorists in internal, regional and international armed conflicts, so supporting this heritage considering that at the international level It is respected by the world and human society, it has always been a matter of consensus, approval and emphasis, and this support, although incomplete, has been reflected in various legal and judicial, political and ideological dimensions. One of the influential institutions that has an effective capacity to support these works at the international level is the International Criminal Court. Although the possibility of filing lawsuits involving the protection of world cultural heritage in the court is not explicitly mentioned, but the review of the existing procedure confirms the jurisdiction of the court in dealing with these issues. One of the important cases in this regard is reflected in the lawsuit of the court prosecutor against Al-Mahdi, which investigation will be the desired military organizer including the goals and effective components in punishing the perpetrators of crimes against cultural heritage. This article seeks to explain the objectives and effective components in punishing perpetrators of crimes against cultural heritage in the International Criminal Court and states that due to the lack of a uniform punishment model in the court’s procedure, the efficient protection of cultural heritage relies on the traditional goals of punishment. Such as punishment, rehabilitation and deterrence are not enough, and other goals such as restoration and revival of historical and cultural monuments and compensation for the emotional pain of the victims who have a historical and religious connection with these places, are more important than the traditional aspect of the goals of punishment, and the criminal punishment system should be based on be organized on these issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural heritage
  • International Criminal Court
  • Punishment
  • Modern function of punishment
  • Al-Mahdi
  1. جعفری، فریدون، «ارزیابی چالش‌های نظری و فلسفی دیوان کیفری بین‌المللی»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، سال چهارم، شماره 11، تابستان 1392 ش.
  2. حاجی ده‌آبادی، محمدعلی، و احسان سلیمی، «مبانی، اصول و سازوکارهای اجرایی مدل کیفرگذاری هدفمند»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال هشتم، شماره 29، زمستان 1398 ش.
  3. حصارپولادی، فاطمه، مهین سبحانی، و مجتبی جانی‌پور، «بررسی شرایط و آثار معامله اتهام در دادگاه‌های کیفری بین‌المللی»، دوفصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری، سال چهاردهم، شماره 14، پاییز و زمستان 1396ش.
  4. ذاکرحسین، محمدهادی، «نظریه ”تعقیب موضوعی“ به عنوان معیار سنجش شدت و اهمیت موضوع قابل تعقیب در دیوان کیفری بین‌المللی»، دوفصلنامه مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، سال چهل و هشتم، شماره 1، بهار و تابستان 1397 ش.
  5. سلیمی، صادق، «عوامل تخفیف مجازات در آرای دیوان بین‌المللی کیفری»، دوفصلنامه پژوهش‌های حقوق جزا و جرم‌شناسی، سال هشتم، شماره 16، پاییز و زمستان 1399 ش.
  6. همو، «عوامل تشدید مجازات در آرای دیوان بین‌المللی کیفری»، دوفصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری، سال شانزدهم، شماره 18، پاییز و زمستان 1398 ش.
  7. سیدزاده ثانی، سیدمهدی، زهرا فرهادی آلاشتی، «جبران خسارت تخریب میراث فرهنگی در دیوان کیفری بین‌المللی با نگاهی به پرونده المهدی»، دوفصلنامه مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، سال چهل و نهم، شماره 1، بهار و تابستان 1398 ش.
  8. صادقی، مهدی‌رضا، و سیدقاسم زمانی، «رویکرد دیوان کیفری بین‌المللی نسبت به اهداف مجازات»، دوفصلنامه پژوهش‌های حقوق جزا و جرم‌شناسی، سال هشتم، شماره 16، پاییز و زمستان 1399 ش.
  9. صالحی، جواد، «اعمال صلاحیت تکمیلی دیوان بین‌المللی کیفری در خشونت‌های داخلی در بستر بی‌ارادگی دولت کنیا»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، سال چهل و هشتم، شماره 3، پاییز 1397 ش.
  10. عباسیان، عطیه، و حسن عالیپور، «ظرفیت‌های تعمیم نهاد معامله اتهام به نظام کیفری ایران»، دوفصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی، سال ششم، شماره 2، پاییز و زمستان 1394 ش.
  11. غلامی، حسین، کیفرشناسی: کلیات و مبانی پاسخ‌شناسی جرم، چاپ چهارم، تهران، میزان، 1401 ش.
  12. غلامی، حسین، و امید رستمی غازانی، «زمینه‌های عدالت ترمیمی در اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال دوم، شماره 4، پاییز 1392 ش.
  13. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین، «بسترهای اجتماعی و حقوقی عدالت ترمیمی در ایران»، مقاله در: دانش‌نامه عدالت ترمیمی، مجموعه مقاله‌های همایش بین‌المللی عدالت ترمیمی و پیشگیری از جرم، زیر نظر محمد فرجیها، تهران، میزان، 1396 ش. (الف)
  14. همو، «جنایات بین‌المللی و جرم‌شناسی»، دیباچه در: سمولرز، آلت، و رولف هاومن، جرم‌شناسی فراملی؛ به سوی جرم‌شناسی جنایات بین‌المللی، ترجمه گروهی از پژوهشگران علوم جنایی، به کوشش حمیدرضا نیکوکار، تهران، میزان، 1396 ش. (ب)
  15. هالوی، گابریل، کیفردهی آموزه‌ای مدرن، ترجمه علی شجاعی، تهران، دادگستر، 1394 ش.

Books & Articles:

  1. Jayaraman, Shiva, “The Destruction of Cultural Property at the International Criminal Court: The Prosecutor v. Al Mahdi”, International Immersion Program Papers, V. 50, 2017.
  2. Johnsen, Sandra Yvonn Ruud, Wilful Destruction of Cultural Property as the Principal Charge before the ICC: The Al Mahdi Case and the Gravity Threshold for Admissibility, Master thesis, The University of Bergen, 2017.
  3. Lostal, Marina, “The Misplaced Emphasis on the Intangible Dimension of Cultural Heritage in the Al Mahdi Case at the ICC”, Inter Gentes - The McGill Journal of International Law & Legal Pluralism, Vol. 1(2), 2017.
  4. Mucci, Federica, “Short and Quickly Delivered, Yet Quite Full of Meaning: The International Criminal Court Judgment about the Intentional Destruction of Cultural Heritage in Timbuktu”, Italian Journal of Public Law, Vol. 8(2), 2016.
  5. Pinton, Simona, “The ICC Judgment in Al Mahdi: Heritage Communities and Restorative Justice in the International Criminal Protection of Cultural Heritage”, Seattle Journal for Social Justice: Vol. 19(1), Fall 2020.
  6. Sterio, Milena, “Individual Criminal Responsibility for the Destruction of Religious and Historic Buildings: The Al Mahdi Case”, Case Western Reserve Journal of International Law, Vol. 49(1), 2017.

Documents & Cases:

  1. Cour Penal International, Le Procureur C. Al Hassan Ag Abdoul Aziz Ag Mohamed Ag Mahmoud, Rectificatif à la Décision relative à la confirmation des charges portées contre Al Hassan Ag Abdoul Aziz Ag Mohamed Ag Mahmoud, 13 November 2019.
  2. ICC, Situation in the Central African Republic in the Case of the Prosecutor v. Jean-Pierre Bemba Gombo, ICC-01/05-01/08, Decision on Sentence pursuant to Article 76 of the Statute, 21 June 2016.
  3. ICC, Situation in the Democratic Republic of the Congo in the Case of the Prosecutor v. Thomas Lubanga Dyilo, Case No. ICC-01/04-01/06, Decision on the Prosecutor’s Application for a Warrant of Arrest. Article 58, 10 February 2006.
  4. ICC, Situation in the Democratic Republic of the Congo in the Case of the Prosecutor v. Germain Katanga, Case No. ICC-01/04-01/07, Decision on Sentence Pursuant to Article 76 of the Statute, 23 May 2014.
  5. ICC, Situation in the Republic of Mali in the Case of the Prosecutor v. Ahmad Al Faqi Al Mahdi, Case No. ICC-01/12-01/15, Judgment and Sentence, 27 September 2016.
  6. ICC, Situation in the Republic of Mali in the Case of the Prosecutor v. Ahmad Al Faqi Al Mahdi, Case No. ICC-01/12-01/15, Public Redacted Version of “Prosecution’s Submissions on Sentencing”, 22 July 2016.
  7. ICC, The Prosecutor v. Al Hassan Ag Abdoul Aziz Ag Mohamed Ag Mahmoud, ICC-01/12-01/18, Transmission to the Presidency of the Record of the Proceedings, Including the Decision on the Confirmation of Charges Against Al Hassan Ag Abdoul Aziz Ag Mohamed Ag Mahmoud, 20 November 2019.
  8. ICC, The Prosecutor v. Thomas Lubanga Dyilo, ICC-01/04-01/06 A 5, Judgment on the appeal of Mr. Thomas Lubanga Dyilo against his conviction, 1 December 2014.
  9. ICTR, Jean De Dieu Kamuhanda (Appellant) v. The Prosecutor (Respondent), Case No. ICTR-99-54A-A, Judgment of the Appeals Chamber, 19 September 2005.
  10. ICTY, Prosecutor v. Jokić, IT-01-42/1-A, Appeals Judgment, 30 August 2005.
  11. ICTY, Prosecutor v. Momčilo Krajišnik, Case No. IT-00-39-A, Judgment, 17 March 2009.
  12. Strugar, IT-01-42-T, Appeal Judgment, 31 January 2005, para. 366.