پاسخ‌گذاریِ ترکیبی در سیاست جنایی بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران

چکیده

توسعۀ بزهکاری در سطح بین‌المللی و قلمروزدایی از جرایم جهانی‌شده از یکسو و همگرایی جامعۀ بشری در ساحت‌های مختلفِ فرایند جهانی شدن از سوی دیگر، ضرورت نزدیک شدن سیاست جنایی دولت‌ها را در بزه‌انگاری و پاسخ‌گذاری در عرصۀ ملی و فراملی بیش از پیش نمایان می‌سازد. سیاست جنایی ترکیبی که مبتنی بر فرایند آگاهانه و هدفمند تلفیق متغیرها با استفادۀ حداکثری از ظرفیت‌های دولتی ـ جامعویِ ملی و بین‌المللی برای کنترل پدیده جنایی است، در عرصۀ بین‌المللی نیز به معنای هم‌افزایی متقارن دولت‌ها و جامعۀ بین‌المللی است که با تصدیق منافع مشترکِ جامعۀ جهانی و عدم تمرکزِ صرف بر پاسخ‌های کیفری و تأکید بر پویایی و تنوع پاسخ‌گذاری و چگونگی پاسخ‌دهی، الگوسازی نوین را در عرصۀ بین‌المللی نوید می‌دهد. تأکید بر صلاحیت تکمیلی دیوان بین‌المللی کیفری در رسیدگی به جنایات چهارگانه، تدابیر سازمان ملل متحد در مهندسی الگوها برای عدالت کیفری و پیشگیری از جرم در چارچوب کنگره‌های پنج‌سالانۀ پیشگیری از جرم و عدالت کیفری، ارائۀ اصول راهبرِ ارشادی ـ الزامی، شاخصه‌هایی از تلاش متولیان در راستای پاسخ‌گذاری ترکیبی در سیاست جنایی بین‌المللی برای تأمین امنیت جهانی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Combinatory Responses in International Criminal Policy

نویسنده [English]

  • Shahrdad Darabi
Associate professor, Islamic Azad University, Qom branch, Qom, Iran
چکیده [English]

The development of crime at the international level and the deteritorrial of globalized crimes and the convergence of human society in different areas of the globalization process, the necessity of approaching the criminal policy of governments in criminalization and response in the field of National and transnational shows more than before. Combined criminal policy, which is based on a conscious and purposeful process of combining variables with the maximum use of government-community, national and international capacities to control the criminal phenomenon, In the international arena, also means the symmetrical synergy of governments and society. A combined international criminal policy with an emphasis on the common interests of the world community and not focusing solely on criminal responses and emphasizing on the dynamics and diversity of response and how to respond, promises new modeling in the international arena. Emphasizing the additional jurisdiction of the International Criminal Court in dealing with the four crimes, United Nations measures in engineering criminal justice models and crime prevention in the framework of the five-yearly congresses on crime prevention and criminal justice, presenting mandatory guiding principles, indicators of the efforts of the guardians of international criminal policy are combined to ensure international security.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Combinatory responses
  • International criminal policy
  • Criminalization
  • International security
  1. آشوری، محمد، حسین بشیریه، سیدمحمد هاشمی، و عبدالمجید یزدی، حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، زیر نظر محمد آشوری، تهران، خرسندی، 1396 ش.
  2. ابراهیمی، شهرام، «پیشگیری از تکرار جرم از طریق هوش مصنوعی؛ مقتضیات و محدودیت‌ها»، دوفصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری، دوره نوزدهم، شماره 23، بهار و تابستان 1401 ش.
  3. همو، جرم‌شناسی پیشگیری، چاپ چهارم، تهران، میزان، 1396 ش.
  4. همو (برگردان)، مجموعه رویه‌های بین‌المللی پیشگیری از جرم، چاپ سوم، تهران، میزان، 1394 ش.
  5. اردبیلی، محمدعلی، «همکاری دولت‌ها با دیوان کیفری بین‌المللی»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، سال دهم، شماره 45، بهار و تابستان 1386 ش.
  6. اشرافی، داریوش، «تفسیر جدید از صلح و امنیت بین‌المللی و تأثیر آن بر مفهوم حاکمیت ملی»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال پانزدهم، شماره 42، بهار 1393 ش.
  7. بابایی، احسان، رسیدگی‌های غیر کیفری در پرتو اصول دادرسی منصفانه؛ مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و رویه دیوان اروپایی حقوق بشر، به راهنمایی علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، رساله دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشگاه امام صادق‰، 1392 ش.
  8. بابایی، محمدعلی، «جهانی شدن جرم: ضرورتی پیش روی مطالعات و تحقیقات جرم‌شناسی»، دوفصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری، سال هشتم، شماره 1، بهار و تابستان 1390 ش.
  9. بارانی، محمد، پیشگیری از جرایم جهانی؛ تعهد بین‌المللی دولت‌ها، تهران، میزان، 1393 ش.
  10. توحیدی‌فر، محمد، ضمانت اجراهای کیفری منشور ملل متحد، تهران، وزارت امور خارجه، 1381 ش.
  11. جمشیدی، علیرضا، سیاست جنایی مشارکتی، چاپ دوم، تهران، میزان، 1390 ش.
  12. دارابی، شهرداد، «راهبرد ترکیبی در مدل‌های مردم‌سالار و اقتدارگرای فراگیر سیاست جنایی»، فصلنامه پژوهشنامه حقوق کیفری، سال سیزدهم، شماره 1 (پیاپی 25)، بهار و تابستان 1401 ش.
  13. همو، «سیاست جنایی ترکیبی ایران در برابر بزهکاری زیست‌محیطی»، دوفصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری، سال هفدهم، شماره 19، بهار و تابستان 1399 ش.
  14. دلماس ـ مارتی، می‌رِی، نظام‌های بزرگ سیاست جنایی، برگردان علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ چهارم، تهران، میزان، 1398 ش.
  15. دولاکواستا، خوزه لویس، «سیاست جنایی اروپا: نمونه‌ای از بین‌المللی شدن حقوق کیفری در سطح منطقه‌ای»، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، مقاله در: علوم جنایی (مجموعه مقالات در تجلیل از استاد دکتر محمد آشوری)، چاپ ششم، تهران، سمت، 1396 ش.
  16. رایجیان اصلی، مهرداد، کلیات جرم‌شناسی: محتوا و تحول؛ از دیروز تا امروز، تهران، نگاه معاصر، 1401ش.
  17. رضوی‌فرد، بهزاد، «بازتولید اصل قانونی بودن جرم و مجازات در حقوق کیفری بین‌الملل»، در: دایرةالمعارف علوم جنایی (مجموعه مقاله‌های تازه‌های علوم جنایی)، کتاب دوم، زیر نظر علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، میزان، 1391 ش.
  18. همو، «حقوق بین‌الملل کیفری و زمینه‌های شکل‌گیری یک سیاست جنایی بین‌المللی»، دوفصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری، سال هشتم، شماره 1، بهار و تابستان 1390 ش.
  19. همو، «محدوده‌ها و جلوه‌های همکاری با دیوان کیفری بین‌المللی با نگاهی به موقعیت جمهوری اسلامی ایران»، مقاله در: علوم جنایی تطبیقی در پرتو همکاری‌های بین‌المللی (مجموعه مقالات نکوداشت دکتر سیلویا تلنباخ)، به کوشش حسین غلامی، تهران، میزان، 1395 ش.
  20. رضوی‌فرد، بهزاد، و محمد فرجی، «بایستگی جرم‌انگاری جرایم بین‌المللی و الگوهای آن»، فصلنامه راهبرد، سال بیست و ششم، شماره 82، بهار 1396 ش.
  21. رضوی‌فرد، بهزاد، و مرضیه دیرباز، «حمایت‌های حقوقی دیوان کیفری بین‌المللی از بزه‌دیدگان»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال دوم، شماره 3، بهار و تابستان 1392 ش.
  22. زینالی، امیرحمزه، جهانی شدن حقوق کیفری (در قلمرو حمایت از کودکان در برابر بزه‌دیدگی)، تهران، میزان، 1394 ش.
  23. شاملو، باقر، و عارف خلیلی پاجی، «رویکرد ریسک‌مدار سیاست جنایی در برابر پولشویی»، دوفصلنامه پژوهشنامه حقوق کیفری، سال یازدهم، شماره 1 (پیاپی 21)، بهار و تابستان 1399 ش.
  24. شاو، مارگارت، «الگوهای بین‌المللی پیشگیری از جرم»، برگردان شهرداد دارابی، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال یازدهم، شماره 34، بهار 1394 ش.
  25. شیری، عباس، «سیاست‌گذاری جنایی از کنترل درونی تا کنترل بیرونی جرم»، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، سال چهارم، شماره 3، پاییز 1397 ش.
  26. غلامی، حسین، اصل حداقل بودن حقوق جزا، چاپ دوم، تهران، میزان، 1396 ش.
  27. همو، عدالت ترمیمی، چاپ هشتم، تهران، سمت، 1398 ش.
  28. همو، کیفرشناسی؛ کلیات و مبانی پاسخ‌شناسی جرم، دیباچه هانس یورگ آلبرشت، چاپ سوم، تهران، میزان، 1399 ش.
  29. غلامی، حسین، و امید رستمی غازانی، «زمینه‌های عدالت ترمیمی در اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال دوم، شماره 4، پاییز 1392 ش.
  30. گرامکو، هایک پی.، جک گرین، اینک مارشال، و لیزا بارو، حقوق و سیاست‌گذاری کارآمد (سیاست‌گذاری جنایی برای جامعۀ آسیب‌دیده)، ترجمه حسین غلامی، تهران، انتشارات ریاست جمهوری، 1400 ش.
  31. گَسَن، رمون، جرم‌شناسی خیزش‌های اجتماعی (درباره خیزش‌های اجتماعی خشونت‌آمیز حومه‌های حساس شهرهای فرانسه)، برگردان و پژوهش شهرام ابراهیمی، تهران، میزان، 1399 ش.
  32. لازرژ، کریستین، درآمدی بر سیاست جنایی، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ نهم، تهران، میزان، 1400 ش.
  33. مافی، همایون، «تأملاتی در باب ضمانت اجرا از منظر حقوق بین‌الملل عمومی»، دوفصلنامه پژوهشنامه حقوق تطبیقی، سال اول، شماره 2، پاییز و زمستان 1394 ش.
  34. مهدوی، داور، قلمرو کیفری در حقوق ایران (دادرسی عادلانه در رسیدگی‌های غیر قضایی)، دیباچه محمدعلی بابایی، تهران، میزان، 1393 ش.
  35. میرمحمدصادقی، حسین، حقوق جزای بین‌الملل، چاپ هفتم، تهران، میزان، 1401 ش.
  36. میرمحمدصادقی، حسین، و علی رحمتی، «ارتباط و همزیستی دادگاه‌های مختلط (بین‌المللی‌شده) با دیوان کیفری بین‌المللی و محاکم ملی»، دوفصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری، سال پانزدهم، شماره 15، بهار و تابستان 1397 ش.
  37. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین، «از حقوق جنایی تا علوم جنایی»، دیباچه در: علوم جنایی (مجموعه مقالات در تجلیل از استاد دکتر محمد آشوری)، چاپ ششم، تهران، سمت، 1396 ش.
  38. همو، «بین‌المللی ـ اساسی شدنِ اصول حقوق کیفری»، مقاله در: دانشنامه سیاستگذاری حقوقی، به کوشش لعیا جنیدی و امیرحسن نیازپور، تهران، میزان، 1399 ش.
  39. همو، «تحولات جرم‌شناسی بزهکاری یقه‌سفیدها»، دیباچه در: دارابی، شهرداد، بزهکاری یقه سرخ‌ها، تهران، میزان، 1398 ش.
  40. همو، «جرم‌شناسی در آغاز هزارۀ سوم»، مقاله در: نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین، و حمید هاشم‌بیکی، دانشنامه جرم‌شناسی، چاپ پنجم، تهران، کتابخانه گنج دانش، 1397 ش. (الف)
  41. همو، «جنایات بین‌المللی و جرم‌شناسی»، دیباچه در: سمولرز، آلت، و رولف هاومن، جرم‌شناسی فراملی؛ به سوی جرم‌شناسی جنایات بین‌المللی، ترجمه گروهی از پژوهشگران علوم جنایی، به کوشش حمیدرضا نیکوکار، تهران، میزان، 1396 ش.
  42. همو، «حقوق کیفری آراییِ سیاست جنایی در پرتو راهبردهای سیاست عمومی»، مقاله در: حقوق کیفری پویا (مجموعه مقاله‌ها در پاسداشت استاد دکتر محمدعلی اردبیلی)، به کوشش نسرین مهرا و امیرحسن نیازپور، تهران، میزان، 1401 ش.
  43. همو، «سیاست جنایی در برابر بزهکاری اقتصادی»، مقاله در: استادان و پژوهشگران علوم جنایی، سیاست جنایی در برابر بزهکاری اقتصادی، به کوشش امیرحسن نیازپور، تهران، میزان، 1397 ش. (ب)
  44. همو، «سیاست جنایی سازمان ملل متحد»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره 18، زمستان 1375 ش.
  45. همو، «مسئولیت کیفری بین‌المللی»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره 15، بهار 1373 ش.
  46. وزیری، وحید، و محمدعلی حاجی ده‌آبادی، «بررسی جرم‌شناختی تأمین مالی تروریسم»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، سال یازدهم، شماره 43 (ویژه‌نامه)، تابستان 1399 ش.
  47. Keenan, Patrick J., “The New Deterrence: Crime and Policy in the Age of Globalization”, Iowa Law Review, Vol. 91(2), January 2006.
  48. Ron, James & Howard Ramos & Kathleen Rodgers, “Transnational Information Politics: NGO Human Rights Reporting, 1986-2000”, International Studies Quarterly, Vol. 49(3), September 2005.