حمایت کیفری از مصرف‌کنندگان در برابر جرائم شرکتی؛ چالش‌ها و راهکارها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ دکتری، گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه تربیت مدرس. تهران، ایران

2 استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

نظام حقوقی هر کشوری باید با پیشرفت‌های سریع در نحوه ارتکاب جرائم شرکتی، یک سیاست کیفری جامع را ترسیم کند. یکی از ابعاد مهم این سیاست، علاوه بر تدوین شیوه‌های مؤثر مقابله با جرائم، چگونگی حمایت از بزه‌دیدگان این جرائم است. به دلیل چالش‌هایی نظیر به رسمیت شناخته نشدن بزه‌دیدگی مصرف‌کنندگان در نظام عدالت کیفری، فقدان قوانین منسجم و متناسب با نوع فعالیت شرکت‌ها، دشواری اثبات این جرائم به دلیل عدم تساوی قدرت‌های طرفین و تمسک نظام قضایی به ادله اثبات سنتی و ناکارآمد، تدارک یک دادرسی عادلانه در این موارد دشوار است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که حمایت از مصرف‌کنندگان مستلزم رفع چالش‌های موجود در سه عرصه تقنینی، قضایی و اجرایی است. از این رو، پژوهش حاضر که با رویکرد توصیفی-تحلیلی  و از طریق مصاحبه‌های عمیق و بررسی اسناد مختلف انجام شده، راهکارهایی نظیر استفاده از قوانین تجربه‌محور، تناسب پاسخ‌های کیفری با نیازهای بزه‌دیدگان و به رسمیت شناختن بزه‌دیدگی مصرف‌کنندگان را برای رفع این موانع ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criminal Protection for Consumers Against Corporate Crimes: Challenges and Solutions

نویسندگان [English]

  • sara Meshkin Sanjabi 1
  • jalil omidi 2
1 A graduate of Tarbiat Modares University
2 Professor Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran
چکیده [English]

The legal system of any country should establish a comprehensive criminal policy in alignment with the rapid developments in the methods of committing corporate crimes. An essential aspect of this criminal policy, in addition to developing effective measures to combat these crimes, is how to protect their victims. Due to challenges such as the lack of recognition of consumer victimization in the criminal justice system, the absence of coherent laws appropriates to the activities of companies, the difficulty of consumers in proving these crimes due to an imbalance of power, and the judicial system’s reliance on traditional and ineffective evidence, providing a fair trial in such cases is challenging. The findings of the research indicate that the protection of consumers requires solving the existing challenges in all three areas of legislative, judicial, and executive. Therefore, this study is applied and adopts a descriptive-analytical approach. By conducting in-depth interviews and reviewing various documents, it provides solutions such as reliance on experience-based laws, aligning criminal responses with the needs of victims, and recognizing consumer victimization to overcome these barriers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criminal protection
  • Consumer
  • Victim
  • Corporate Crimes
  1. ابراهیمی، شهرام. (1397ش). اعلام و افشای جرم اقتصادی. در: سیاست جنایی در برابر بزهکاری اقتصادی، (به کوشش امیرحسن نیازپور). تهران: میزان.
  2. ابراهیمی، شهرام؛ حیدری،سیروس. (1398ش). محاکمه مرتکبان نقض حق بر سلامت در دادگاه افکار عمومی مونسانتو. مدیریت مخاطرات محیطی، 6(1)، 33-50.

https://doi.org/10.22059/jhsci.2019.274570.436

  1. آزادی، محمدرضا. (1392ش). حقوق کاربردی مصرف‌کننده. تهران: مجد.
  2. پارسایی، افشین؛ سایبانی، علیرضا؛ رهگشا، امیر حسین. (1400). سازوکارهای حمایت از بزه‌دیدگان در برابر جرائم سازمان‌یافته اشخاص حقوقی. پژوهشنامه حقوق کیفری، 12(1)، 7-26.

https://doi.org/10.22124/jol.2021.16027.1894

  1. عادل، مرتضی؛ غفاری فارسانی،بهنام. (1389ش). قلمرو اعمال قوانین حمایت از مصرف‌کننده و عوامل مؤثر بر آن. مجله حقوق تطبیقی، 1(2)، 51-79.

https://doi.org/10.22059/jcl.2010.80794

  1. قپانچی، حسام؛ دانش‌ناری،حمیدرضا؛ موسوی، ناهید. (1393ش). جرائم مالی شرکتی از گونه‌شناسی تا علت‌شناختی. فصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، 21(6)، 142-172.

https://doi.org/10.22067/le.v21i6.26831

  1. کلارک، رونالد وی. (1388). جرم‌شناسی پیشگیری «شصت رویه و راهکار برای پیشگیری از جرم»، (ترجمۀ مهدی مقیمی و مهدیه تقی‌زاده). تهران: انتشارات زرد.
  2. لازرژ، کریستین. (1400ش). درآمدی بر سیاست جنایی، (ترجمۀ علی‌حسین نجفی ابرندآبادی). تهران: میزان.
  3. نجفی ابرند آبادی، علی حسین. (1396ش). «بسترهای حقوقی و اجتماعی عدالت ترمیمی در ایران»، در: فرجیها، محمد (زیر نظر)، دانشنامه عدالت ترمیمی، تهران: میزان.
  4. نوربها، رضا. (1378ش). سیاست جنایی سرگردان. فصلنامه تحقیقات حقوقی، 2(25 و 26).
  5. هاولت، مایکل؛ رامش. (1380ش). مطالعه خط مشی عمومی، (سال تألیف: 2001. ترجمۀ عباس منوریان و ابراهیم گلشن). تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
  6. Bottoms, A and Roberts, JV ‘ Preface ’ in A Bottoms and JV Roberts (eds), “Hearing the Victim: Adversarial Justice, Crime Victims and the State” Cullompton, Willan Publishing, 2010
  7. Broder, Douglas, U.S. Antitrust Law and Enforcement, First Edition, Oxford University Press, 2010
  8. Carter, Carolyn L, Consumer protection in the states, A 50-state report on unfair and deceptive acts a 50-state reporton unfair and deceptive acts and practices statutes, February 2009
  9. Clark, B & Lansford, H; A Re- Brith of Corporate Killing? Lessons From American in a New Law For Scotland , 2005
  10. Endah Wahyuningsih, Sri & Santoso, Teguh & Mashdurohatun, Anis, “Reconstruction of criminal sanctions against pereptrators of corporate crime based on the value of justice” South East Asia Journal of Contemporary Business, Economics and Law, Vol. 24, Issue 4 June 2021
  11. Engelhart , M , Hillemanns , C , and Schenk , A, “Needs of Victims of Corporate Violence: Empirical Findings: Comprehensive Report”, National Report : Germany ’ in A Visconti (ed) , 2017
  12. Cartwright Peter, published in north America us and Canada, by Harter publishing, 2004
  13. Govier, T, “Victims and Victimhood” , Peterborough ON, Broadview Press, 2015
  14. Govier, T, “Victims and Victimhood” , Peterborough ON, Broadview Press, 2015
  15. Guinchard, Audrey,” Consumer Protection and the Criminal Law: Law, Theory, and Policy in the UK, International Criminal Justice Review, First published 2001
  16. Hendrik Schneider, I. White-collar crime and victimology are well-known fields within criminology since the last half of the 20th century . One area, 2015
  17. Herman, S, Parallel Justice for Victims of Crime,Washington, DC, The National Center for Victims of Crime, e-book, 2010
  18. Karsai, Krisztina, “Consumer Protection by Criminal Law”, the European Law Faculties Association, 2012
  19. Karsai, Krisztina, “Consumer Protection by Criminal Law”, the European Law Faculties Association, 2012
  20. Laufer, William. S, “The State’s Responsibility for Corporate Criminal Justice”, The Journal of Corporation Law, September 2022
  21. Mancuso, Enrico Maria, “the roll of victims of corporate violence within criminal Proceedings: current status and future perspectives” Wolters Kluwer Italia, 2021
  22. McConvill, J; The Separation of Ownership and Control Under a Happiness Based Theory of the Corporation, Company Lawyer, 26 (2), 2005
  23. Ved P, “corporate criminal liability in the united state: Is a new approach warranted in corporate criminal liability”, Edit by mark pieth and Radha Ivory, Springer 2011
  24. Peter Mattile & Vanessa Desoutter, Class action in europ: comparative law and Ec law consideration butter worth, jurnal of international bankikg and financial law, October 2008
  25. v. alo, Schlegel, K. Just Deserts for Corporarion Criminals, Boston: Universiry Northeastern University Press, 2006
  26. Simpson, Sally S, “Corporate crime, law, and social control”, Cambridge studies in criminology”, First published 2002
  27. Spalek, Busia, “ corporate harm and victimization” criminal justice matters, vol 71,2005
  28. Snell, Katy, Tombs, Steve, “How do you get your voice heard when no-one will let you?’ Victimization at work”, Criminology & Criminal Justice, 11 (3), 2011
  29. Traveskas,S, “courts and criminal justice in contemporary China,”Lexington Books, 2007