آیندۀ آیین دادرسی کیفری ایران پس از تصویب «لایحۀ تشکیل پلیس ویژۀ اطفال و نوجوانان»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

در قانون آیین دادرسی کیفری 1392، برای نخستین بار افتراقی‌سازی پلیس ویژه اطفال و نوجوانان از طریق مادۀ 31 و تدوین قانون نوینی در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است. با تصویب این قانون، تحولات گسترده‌ای در آیین دادرسی کیفری اطفال و نوجوانان پدید می‌آید. شماری از این تحولات به ساختار عدالت کیفری ناظر است. بر این اساس، بخشی ویژه از پلیس با کارگزاران آموزش‌دیده برای برخورد با اطفال و نوجوانان بزهکار تأسیس می‌شود. پهنه عدالت ترمیمی با پیش‌بینی نشست‌های خانوادگی برای این بزهکاران توسعه پیدا می‌کند و آیین رسیدگی به بزهکاری آن‌ها از طریق لایحه تشکیل پلیس ویژه اطفال و نوجوانان دگرگون می‌شود. افتراقی‌سازی در چگونگی «تحت نظر قرار دادن اطفال و نوجوانان بزهکار» و لزوم شناساندن حقوق این بزهکاران در فرایند کیفری، از برجسته‌ترین تحولات در این زمینه است. تصویب این لایحه، نحوه ایفای نقش پلیس نسبت به این گروه را بسیار دقیق‌تر و چارچوب‌دارتر از گذشته می‌سازد. در این نوشتار، آینده آیین دادرسی کیفری ایران در زمینه ساختار و وظایف پلیس برای پاسخ به اطفال و نوجوانان بزهکار مورد بررسی قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Future of Criminal Procedure in Iran After the Approval of the “Bill on the Establishment of Special Police for Children and Adolescents”

نویسنده [English]

  • A N
چکیده [English]

In the Code of Criminal Procedure of 2014, for the first time, the differentiation of the special police for children and adolescents has been considered through Article 31 and the development of a new law in this field. With the approval of that, significant changes will occur in the criminal procedure for children and adolescents. A number of these developments are related to the structure of criminal justice. In light of this, a special section of the police with trained agents should be established to deal with juvenile delinquents. The realm of restorative justice expands by providing and preparing family meetings for these delinquents. The procedure for dealing with the delinquency of this category is transformed through the bill establishing a special juvenile police. Differential treatment of how “to supervise juvenile delinquents” and the necessity of identifying the rights of these delinquents in the criminal process are among the most prominent changes in this context. The approval of the aforementioned bill makes the role of the police towards this category more structured than before. In this article, the future of Iran’s criminal procedure in terms of the structure (1) and duties (2) of the police to respond to juvenile delinquents is examined.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Juveniles
  • Violators of criminal norms
  • Special police
  • Restorative mechanisms
  • Criminal minimalism
  1. بارانی، محمد و کشفی، سید سعید. (1390). نظام عدالت برای کودکان و نوجوانان. تهران: معاونت تربیت و آموزش ناجا.
  2. بشیریه، تهمورث (به کوشش). (1397). دانشنامه عدالت کیفری کودکان و نوجوانان. تهران: نگاه معاصر.
  3. پاک‌نیت، مصطفی. (1396). افتراقی شدن دادرسی کیفری. تهران: میزان.
  4. تدین، عباس. (1396). حقوق کیفری تطبیقی اطفال. تهران: میزان.
  5. جهانی‌پور، محمدعلی. (1399). دادرسی کیفری اختصاصی اطفال و نوجوانان بزهکار. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
  6. جمشیدی، علیرضا. (1390). سیاست جنایی مشارکتی. تهران: میزان.
  7. حسینی، انسیه. (1398). عدالت کیفری رشدمدار. تهران: میزان.
  8. خالقی، علی. (1394). آیین دادرسی کیفری. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
  9. خواجه‌نوری، یاسمن. (1396). جهانی شدن حقوق کیفری اطفال بزهکار. تهران: میزان.
  10. دانش، تاج‌زمان. (1393). دادرسی اطفال بزهکار در حقوق تطبیقی. تهران: میزان.
  11. دلماس مارتی، می‌ری. (1395). نظام‌های بزرگ سیاست جنایی، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی. تهران: میزان.
  12. رنوچی، ژان فرانسوا و کورتن، کریستین. (1395). حقوق کیفری کودکان و نوجوانان، ترجمه بهزاد رضوی‌فرد و خدیجه بهشتی. تهران: میزان.
  13. روشن، محمد. (1389). پلیس کودک و نوجوان، چاپ نخست، تهران، چکه.
  14. زهر، هوارد. (1383). کتاب کوچک عدالت ترمیمی، ترجمه غلامی، چاپ نخست، تهران، مجد.
  15. شاملو، باقر. (1390). عدالت کیفری و اطفال. تهران: جنگل.
  16. صمدی‌راد، انور. (1383). مددکاری اجتماعی در سیستم قضایی، نقش مددکاران اجتماعی در زندان‌ها و مراکز اصلاح و تربیت. فصلنامه علوم اجتماعی، 11(25)، 137-151.
  17. شیری، عباس. (1396). عدالت ترمیمی. تهران: میزان.
  18. طه، فریده و اشرافی، لیلا. (1390). دادرسی عادلانه. تهران: میزان.
  19. عباچی، مریم. (1388). حقوق کیفری اطفال در اسناد سازمان ملل متحد. تهران: مجد.
  20. غلامی، حسین. (1385). عدالت ترمیمی. تهران: سمت.
  21. کوشکی، غلامحسن. (1394). پلیس ویژه اطفال و نوجوانان در نظام قضایی ایران. تهران: پژوهشگاه قوه قضائیه.
  22. معظمی، شهلا. (1394). دادرسی ویژه کودکان و نوجوانان. تهران: دادگستر.
  23. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین. (1391). «درباره سن و علوم جنایی»، دیباچه در: رجبی‌پور، محمود، مبانی پیشگیری رشدمدار از بزهکاری اطفال و نوجوانان، چاپ نخست، تهران: میزان.
  24. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین. (1392). درآمدی بر پژوهش در نظام عدالت کیفری: فرصت‌ها و چالش‌ها، دیباچه در: اداره کل دفتر آموزش و پژوهش سازمان قضایی نیروهای مسلح، بایسته‌های پژوهش در نظام عدالت کیفری، چاپ نخست، تهران: میزان.
  25. نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1400). «درباره سیاست جنایی افتراقی»، دیباچه در: لازرژ، کریستین، درآمدی بر سیاست جنایی، چاپ نهم، تهران: میزان.
  26. نیازپور، امیرحسن. (1386). حق متهمان مبنی بر داشتن وکیل در فرایند کیفری؛ جلوه‌ای از حقوق شهروندی. مجله حقوقی دادگستری، 71(58)، 93-118.

https://doi.org/10.22106/jlj.2007.11433

  1. Carmen, Ronaldo V.del and Trulson,ChadR,JuvenileJustice,published Thomson and Wadsworth,2006.
  2. Equatora, Muhammad Ali, Correctional System for Supporting The Success of The criminal Justice System,Published https://ssrn.com/abstract+4378217.
  3. Meyer, Jessica R and Reppucci, Dickon, Police Practices and Perceptions Regarding Juvenile Interrogation and Interrogative Suggestibility, Published online in Wiley InterScience.2007.
  4. Regoli, Robert M and Hewitt, John D, Exploring Criminal Justice, published Jones and Bartlett, 2008.
  5. Siegel, Larry j and Senna, Joseph J, International Criminal Justice, published Thomson and Wadsworth,2008.
  6. Wilson, David.B. and Others, Police-initiated diversion for youth to prevent future delinquent behavior: a systematic Review,PublishedCrime and Justice Coordinating Group, 2018.