مجازات قتل در تکرار جرایم منافی عفت با تأکید بر تکملة المنهاج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه حقوق، واحد بندر انزلی، دانشگاه آزاد اسلامی، انزلی، ایران

چکیده

مشهور فقهای امامیه با استناد به معتبرۀ ابوبصیر، حکم به قتل مرتکب جرم منافی عفت حدّی در مرتبه چهارم داده‌اند و عده قلیلی نیز با استناد به صحیحه یونس، قائل به قتل مرتکب در مرتبه سوم هستند.
نگارنده در این مقاله در پی آن بوده است تا حکم تکرار جرایم منافی عفتِ مستوجب حد را که مجازات آن اعدام مرتکب می‌باشد و همچنین ادله آن را در آراء فقهای امامیه بررسی نماید. از طرفی، به نحو انحصاری به نظر آیةاللّٰه خویی در تکملة المنهاج که قائل به تفکیک رأی در بار سوم و چهارم بین مصادیق مختلف این جرایم است، بپردازد و نیز به طور مبسوط، ادله اقوال را نقد کند و در نهایت با لحاظ لزوم تدقیق در احکام شرعی و تأکید بر مخدوش بودن برخی از ادله و ناسازگاری آشکار آن با لزوم رعایت احتیاط در دماء، ماده 136 ق.م.ا. 1392 را مناسب‌تر با احتیاط می‌داند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Punishment for Murder in the Unchaste Repeat Crimes with Emphasizing on Takmelat al-Minhaj (تکملة المنهاج)

نویسنده [English]

  • Somayeh Safaei Bazarjomeh
Assistant professor at Islamic Azad University of Bandar Anzali
چکیده [English]

The well-known Islamic jurists with adducing to the authentic hadith narrated by abu Basir (Arabic: أبوبصیر‎) have decided murder for the perpetrator of the unchaste hadd offense at the fourth time and a few of the Islamic jurists with adducing to the authoritative hadith of Yunus ibn Abd al-Rahman (Arabic: یونس بن عبدالرحمن) have issued murder at the third times. The author in this paper has tried to study the Islamic legal rule for the unchaste repeat crimes necessitated ḥadd (Arabic: حد) which its punishment is the execution of the perpetrator and also it has been surveyed the proofs of Imamayeh Fuqaha. From one side, it has been examined the opinion of the grand ayatollah Khuei in Takmelat al-Minhaj (تکملة المنهاج). He believes the differentiation of the decision at the third and forth time between the different instances of these offences. This paper has comprehensively criticized the evidences of the opinions. At the end with the necessity of the careful observing in Islamic legal rulings and emphasizing on the imperfection of the evidences of these three opinions and its obvious conflict and disagreement with the precaution in shedding blood, the article 136 of Islamic penal code (1392) is not valid and has no jurisprudential legality.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Repeat crimes
  • Unchaste
  • Death penalty
  • The grand ayatollah Khuei
1. آذرنوش، آذرتاش، فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی، چاپ دوم، تهران، نی، 1381 ش.
2. ابن ادریس حلّی، محمد بن منصور بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1410 ق.
3. ابوصلاح حلبی، تقی‌الدین بن نجم‌الدین، الکافی فی الفقه، تصحیح رضا استادی، اصفهان، کتابخانه عمومی امام امیرالمؤمنین‰ ، 1403 ق.
4. حرّ عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1409 ق.
5. خوانساری، سیداحمد بن یوسف، جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، چاپ دوم، قم، اسماعیلیان، 1405 ق.
6. سید مرتضی علم‌الهدی، علی بن حسین موسوی، الانتصار فی انفرادات الامامیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1415 ق.
7. صدوق، محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، المقنع، قم، مٶسسه امام الهادی، اعتماد، 1415 ق.
8. طباطبایی حائری، سیدعلی بن محمدعلی، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1418 ق.
9. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1407 ق.
10.همو، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران، المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریه، 1387 ق.
11.عاملی جبعی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، تحقیق سیدمحمد کلانتر، قم، کتاب‌فروشی داوری، 1410 ق.
12.همو، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، مٶسسة المعارف الاسلامیه، 1413 ق.
13.عاملی جزینی (شهید اول)، محمد بن جمال‌الدین مکی، اللمعة الدمشقیة فی فقه الامامیه، بیروت، الدار الاسلامیه، 1410 ق.
14.علامه حلّی، ابومنصور جمال‌الدین حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، تبصرة المتعلمین فی احکام الدین، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1411 ق.
15.همو، مختلف الشیعة فی احکام الشریعه، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1413 ق.
16.علی‌آبادی، عبدالحسین، حقوق جنایی، تهران، فردوسی، 1368 ش.
17.کشّی، محمد بن عمر، رجال الکشّی، تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407 ق.
18.محقق حلّی، نجم‌الدین جعفر بن حسن، المختصر النافع فی فقه الامامیه، چاپ ششم، قم، مؤسسة المطبوعات الدینیه، 1418 ق.
19.همو، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، اسماعیلیان، 1408 ق.
20.مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی، المقنعه، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، 1413 ق.
21.مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1403 ق.
22.موسوی خویی، سیدابوالقاسم، مبانی تکملة المنهاج، قم، مٶسسة احیاء آثار الامام الخوئی، 1422 ق.
23.همو، معجم رجال الحدیث، قم، مرکز نشر آثار شیعه، 1410 ق.
24.نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ هفتم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1404 ق.
25.نوروزی فیروز، رحمت‌اللّٰه، حقوق جزای عمومی؛ «مجازات»، تهران، میزان، 1390 ش.
26.نوری طبرسی، میرزاحسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، چاپ دوم قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1368 ش.