مطالعة تطبیقی قابلیّت اجرای شروط کیفری در قراردادها؛ لزوم تجدیدنظر در مادّة 230 قانون مدنی ایران

نویسنده

مستشار دیوان عالی کشور و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

قابلیت اجرای شرط کیفری، یعنی توافق پیشاپیش طرفین در ارزیابی خسارات احتمالی ناشی از نقض قرارداد، از موضوعاتی است که در نظامهای حقوقی مختلف، اختلاف نظرهای قابل توجّهی را به خود اختصاص داده است. دلیل این تشتت، علاوه بر دلایل تاریخی، به ویژه در نظامهای حقوقی عرفی، شاید نوع نگرش نسبت به اصل آزادی قراردادها و تحوّلات اصل مزبور به اقتضای تحوّلات اقتصادی و سیاسی و گرایشهای آزادی‌طلبانه در دنیا بوده است. بررسی نظامهای حقوقی، در مجموع، سه نظریة عمده در خصوص موضوع را نشان می‌دهد: اصل اجرای مطلق شرط کیفری، اجرای شرط کیفری با امکان تعدیل قضایی، تمییز بین شروط کیفری و شروط تعیین‌کنندة خسارت. در نظام حقوقی ایران، مادّة 230 قانون مدنی، اجرای مطلق شرط کیفری را مقرر داشته است. این نوشتار، پس از ذکر مقدماتی راجع به شروط کیفری، در صدد بررسی تحلیلی نظریه‌های سه‌گانه و ارزیابی آنهاست. نتیجة بررسی، لزوم تجدید نظر در مادّة 230 قانون مدنی ایران را، از حیث پیش‌بینی امکان تعدیل قضایی شرط کیفری، تأیید و تأکید می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Possibility of Enforcement of Punitive Conditions in Contracts  Dr. Mir Hosein Abedian  Assistant professor in Azad University

نویسنده [English]

  • Mir Hoseyn Abedian
Judge of Supreme Court, Assistant Professor of Law
چکیده [English]

Possibility of fulfillment of punitive conditions – former agreements of the two parties concerning evaluation of probable damages brought about by the breach of contract is a subject about which in different systems of law, there are various opinions. The reasons for this variety of views, in addition to the historical evidence particularly in common law systems, may be the kind of understand of the principle of the freedom in contracts and the development in the mentioned principle alongside with  economic and political developments and liberal tendency in the modern world. Study of the
Possibility of fulfillment of punitive conditions – former agreements of the two parties concerning evaluation of probable damages brought about by the breach of contract is a subject about which in different systems of law, there are various opinions. The reasons for this variety of views, in addition to the historical evidence particularly in common law systems, may be the kind of understand of the principle of the freedom in contracts and the development in the mentioned principle alongside with  economic and political developments and liberal tendency in the modern world. Study of the possibility of judicial adjustment, and distinction between punitive condition and those evaluating the amount of damages. Article 230 of civil law of Iran ratifies the fulfillment of such a condition. After giving explanations about punitive condition, this article investigates the subject through analytic study of the three views. The result of this research shows the necessity of revision in article 230 of civil law of Iran due to the possibility of judicial adjustment of this condition.
    Key words: Punitive condition, Judicial adjustment, Punitive condition and condition evaluating the amount of damages, Absolute fulfillment of punitive condition, Article 230 of civil law of Iran, The principle of freedom in contracts.