وضعیت فقهی و حقوقی استفاده از رحم جایگزین

نویسنده

 پژوهشگر و کارشناس ارشد حقوق خصوصی

چکیده

پیشرفتهای دانش پزشکی در روشهای نوین «باروری» باعث شده تا دگرگونیهای متفاوتی در فرایند تولید مثل انسان پدیدار شود. به موازات توانایی بهره‌گیری از این روشها در علوم تجربی، مسائل پیچیده و جدید دیگری نیز در رشته‌های علوم انسانی مانند روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، فلسفه، فقه و حقوق ایجاد شده است که ضرورت دارد تا متخصّصان این دانشها به آنها بپردازند و آثار استفاده از این روشها را بر پایة مبانی خود، مطالعه و ارزیابی کنند و راهکارهای متناسب با آنها را ارائه دهند.
      بنا به فتاوی و استدلالهای فقهی‌ای که دربارة جواز و عدم جواز جانشینی در بارداری مطرح است، این امکان برای قانونگذار ایران وجود دارد که به جواز یا عدم جواز این‌گونه جانشینی حکم کند؛ بنابراین، بر پایة مبانی نظام حقوقی ایران، حکم به جواز استفاده از رحم جایگزین در صورتی که دارای مقدّمات حرام نباشد، می‌تواند امری باشد که مغایر با موازین شرع به شمار نرود. علاوه بر آنکه اگر مادر جانشین، زنی مجرّد باشد و با ایجاد عقد نکاح غیر دائم بین مرد صاحب اسپرم با زن ثالث (مادر جانشین) رابطة زناشویی برقرار شود، بین فتاوی فقها در جواز استفاده از رحم جایگزین، یکنواختی ایجاد می‌‌شود و زمینة قانونگذاری دربارة حکم به جواز آن بیشتر فراهم می‌گردد.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Jurisprudential Study of Using an Alternative Womb

نویسنده [English]

  • Mahdi Ali Zadeh
A researcher and M.A degree holder in law
چکیده [English]

Advancement in medical subject in the field of new methods of fertility has brought changes in the process of producing human being. Alongside ability of  using these methods in experimental sciences, new complex questions arise in other  fields of sciences such as psychology, sociology, philosophy, jurisprudence and law. Experts in these fields have to investigate them and have a glance on the effects of using these new methods and evaluate them.
     Based on the jurist’s verdict about permission or prohibition of hiring an alternative womb and their reasoning, it is possible for
Iranian legislators to declare it permissible or forbidden. Hence allowance of employment of an alternative womb is not in contract with Islamic rules provided it does not bring about committing of any other sin. Moreover, if the alternative mother is a single woman who has been temporarily married with the man whose sperm is used for production in her womb, there may be a kind of unanimity of votes among jurisprudents, and the way for legality of this method in law may be pared.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  •        Key words: Alternative womb
  • Substitution in producing child
  • Helping methods of producing child
  • Artificial pregnancy