سیاست جنایی در رُمان میرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار مٶسسه آموزش عالی طلوع مهر، قم

چکیده

رُمان «میرا» ـ اثر کریستوفر فرانک‌ـ در سال 1967 منتشر شد. «میرا» تصویر یک پادآرمان‌شهر است. تخیلِ جامعه‌شناسانۀ «فرانک» نشان می‌دهد که تداوم یک الگوی خاص حاکمیتی، چه سرنوشتی برای جامعه رقم خواهد زد. وی با ترسیم یک جامعۀ پادآرمان، پیامدهای ادامه یا افزایش معضلات اجتماعی را برای مردم نمایان می‌سازد و مفاهیمی چون تمامیت‌خواهی و دگرخواهیِ اجباری را به چالش می‌کشد. فضای رُمان، بیانگر نوعی حیاتِ تحت کنترل است که در آن، فردیت و تکثر انسان‌ها توسط دولت منهدم می‌شود و بشر به مرز عامه‌شدگی، یکسان‌شدگی و کالاشدگی می‌رسد. نوشتار پیش رو، از دریچۀ سیاست جنایی به «میرا» می‌نگرد. ساختار عمیق سیاست جنایی، از رهگذر روابط موجود میان چهار نامتغیر «بزه»، «انحراف»، «پاسخ دولت» و «پاسخ جامعۀ مدنی» متجلی می‌شود. از این رو، واکاوی رُمان «میرا» بر مبنای دو نامتغیر «هنجارها» و «پاسخ‌ها»، گفتمان سیاست جنایی اقتدارگرا و اقتدارگرای فراگیر آن را آشکار می‌کند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Criminal Policy in the Mortelle Book

نویسنده [English]

  • Marziyeh Dirbaz
Assistant professor at Institute of Higher Education of Tolo Mehr of Qom
چکیده [English]

The Mortelle book by Christopher Frank was published 1967. It is an image of dystopia. It shows a sociological fiction of Frank that it indicates the continuity of a particular governing paradigm will give rise to such destiny for the society. With visualizing a dystopia, he uncovers the outcomes of the continuity or enhancement of the social dilemmas for people. He argues concepts such as totalitarianism and coercive altruism. The atmosphere or mood of the novel presents a form of life in control that the state collapses the individuality and the plurality of human beings and human attains the confines of the popularization, alikeness and commodification. The following note watches “the Mortelle” from the window of the criminal policy. The deep structure of the criminal policy is revealed via four invariants: offences, deviance, government response and the civil community response. Therefore; the review of “The Mortelle” based on two variants “norms and responses” reveals the discourse of its authoritarian and totalitarian criminal policy.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: The Mortelle book
  • Totalitarianism
  • Criminal policy
  • Normativity
  • Responsivization
  1.  

    1. آرنت، هانا، توتالیتاریسم، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ دوم، تهران، جاویدان، 1366 ش.
    2. آشوری، داریوش، دانشنامه سیاسی، چاپ دوم، تهران، مروارید، 1370 ش.
    3. اوئورژدنیک، پاتریک، شهر فرنگ اروپا (چکیده‌ای از پیدا و پنهان تاریخ قرن بیستم)، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران، ماهی، 1393 ش.
    4. ایوبی، حجت‌اللّٰه، «جناح راست در فرانسه: از دو گل تا سارکوزی»، مطالعات روابط بین‌الملل، شماره 19، پاییز 1391 ش.
    5. بارانی، محمد، و علی افراسیابی، «پیشگیری وضعی از جرم به عنوان رهیافتی معارض یا تعامل‌گر با آموزه‌های حقوق بشر»، در: دایرةالمعارف علوم جنایی (مجموعه مقاله‌های تازه‌های علوم جنایی)، زیر نظر علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، میزان، 1392 ش.
    6. بشیریه، حسین، جامعه‌شناسی سیاسی، تهران، نی، 1374 ش.
    7. بکاریا، سزار، رساله جرایم و مجازات‌ها، ترجمه محمدعلی اردبیلی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، 1368 ش.
    8. بلنینگ، تی.سی.دبلیو.، تاریخ اروپای مدرن، ترجمه ابراهیم عامل محرابی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1398 ش.
    9. بولییت، ریچارد، تاریخ قرن بیستم (دانشگاه کلمبیا)، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، 1382 ش.
    • بیگی، جمال، و ایرج نگهدار، «نگاهی به آموزه‌های جرم‌شناختی و مدل‌های سیاست جنایی رُمان مزرعه حیوانات»، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال یازدهم، شماره 2 (پیاپی 22)، پاییز و زمستان 1399 ش.
    • پازارگاد، بهاءالدین، مکتب‌های سیاسی، چاپ سوم، تهران، اقبال، 1343 ش.
    • پورحسن سنگری، حسن، «بررسی قصه‌های کلیله و دمنه از منظر جرم‌شناسی و سیاست جنایی»، فصلنامه تعالی حقوق، سال پنجم، شماره 5، زمستان 1392 ش.
    • تروپه، میشل، فلسفه حقوق، ترجمه مرتضی کلانتریان، تهران، آگه، 1386 ش.
    • حسینی، سیدمحمد، سیاست جنایی در اسلام و در جمهوری اسلامی ایران، چاپ دوم، تهران، سمت، 1390 ش.
    • حق‌شناس، علی‌محمد، حسین سامعی، و نرگس انتخابی، فرهنگ معاصر هزاره انگلیسی ـ فارسی، چاپ هفتم، تهران، فرهنگ معاصر، 1386 ش.
    • خانعلی‌پور واجارگاه، سکینه، پیشگیری فنی از جرم، تهران، میزان، 1390 ش.
    • دلماس ـ مارتی، می‌ری، جهانی شدن حقوق؛ چالش‌های سه‌گانه، ترجمه علیرضا میلانی، تهران، میزان، 1392 ش.
    • همو، نظام‌های بزرگ سیاست جنایی، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ چهارم، تهران، میزان، 1398 ش.
    • دولت‌آبادی، هادی، و محمدتقی غلامی، «مفهوم‌شناسی نام‌های احزاب سیاسی از خلال سیر تقابل جناح‌های راست و چپ در جمهوری پنجم فرانسه»، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال دوازدهم، شماره 45، پاییز 1398 ش.
    • دیرباز، مرضیه، «بازخوانی دو حکایت از کلیله و دمنه با تأکید بر آموزه‌های جرم‌شناختی»، وکیل مدافع؛ فصلنامه داخلی کانون وکلای دادگستری، شماره 19، زمستان 1398 ش.
    • رجب‌زاده، احمد، و مسعود کوثری، «آنومی سیاسی در اندیشه دورکیم»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، سال نوزدهم، شماره 1 (پیاپی 37)، زمستان 1381 ش.
    • رستمی، هادی، «جرم‌انگاری و کیفرگذاری در پرتو اصول محدودکنندۀ آزادی در نظریۀ لیبرال»، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال پنجم، شماره 1 (پیاپی 9)، بهار و تابستان 1393 ش.
    • رستمی، هادی، حسنعلی مؤذن‌زادگان، و علی مولابیگی، «بازنگری در سطح فکری تاریخ بیهقی؛ بررسی موردی: انطباق محتوا با سیاست جنایی اقتدارگرا»، سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال سیزدهم، شماره 52، شهریور 1399 ش.
    • رستمی، هادی، و حسن جعفریان، «گفتمان سیاست‌گذاری و جرم‌شناسی در آخرین روز یک محکوم»، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال نهم، شماره 1، بهار و تابستان 1397 ش.
    • رستمی، هادی، و علی مولابیگی، «رُمان ”سال‌های ابری“ در پرتو آموزه‌های جرم‌شناسی کودکان و نوجوانان»، آموزه‌های حقوق کیفری، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سال پانزدهم، شماره 16، پاییز و زمستان 1397 ش.
    • ساقیان، محمدمهدی، و سیدپوریا موسوی، «مفهوم فرایند کیفری»، در: دانشنامه سیاست‌گذاری حقوقی، به کوشش لعیا جنیدی و امیرحسن نیازپور، تهران، معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی رئیس‌جمهور، 1399 ش.
    • سلطان‌فر، غلامرضا، هوشنگ شامبیاتی، و علی آزمایش، «تأثیر ایدئولوژی‌ها بر قبض و بسط حقوق کیفری»، تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین‌الملل، دوره دهم، شماره 37، پاییز 1396 ش.
    • صادقی رام، رقیه، و رحمان نجفی، «گفتمان سیاست جنایی رمان رستاخیز»، اردبیل، دومین کنگره بین‌المللی تفکر و پژوهش دینی، 26 آذر 1394 ش.
    • صف‌شکن، محسن، «نگاهی به رُمان میرا: تجربه انسان از معماری و فضای شهری»، بی‌تا، دسترس‌پذیر در وبگاه به نشانی <https://vista.ir/w/a/21/klkc7>.
    • طاهرخانی، حبیب‌اللّٰه، «ایجاد فضاهای قابل دفاع شهری»، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 9، بهار 1381 ش.
    • طلوعی، محمود، فرهنگ جامع سیاسی، تهران، علم، 1385 ش.
    • عضدانلو، حمید، «درآمدی بر ”گفتمان“ یا گفتمانی درباره ”گفتمان“»، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شماره‌های 103ـ104، فروردین و اردیبهشت 1375 ش.
    • فرانک، کریستوفر، میرا، ترجمه لیلی گلستان، تهران، امیرکبیر، 1354 ش.
    • فرجی، محمد، «دلالت‌های جنایی؛ ”اخلاق ناصری: خواجه نصیرالدین طوسی“»، مجله پژوهش‌های حقوقی، شماره 41، بهار 1399 ش.
    • فکوری، محمدعلی، «نگاهی به مدل‌های سیاست جنایی اقتدارگرا و اقتدارگرای فراگیر در گلستان سعدی»، دوفصلنامه انجمن گفتمان حقوقی، دوره سوم، شماره 5، بهار و تابستان 1393 ش.
    • فکوهی، ناصر، انسان‌شناسی شهری، تهران، نی، 1390 ش.
    • قماشی، سعید، «کرامت انسانی مقتضی گسترش جرم‌انگاری»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره 56، زمستان 1390 ش.
    • کاظمی، عباس، پرسه‌زنی و زندگی روزمره ایرانی: تأملی بر مصرف مراکز خرید، تهران، آشیان، 1388 ش.
    • کلام‌زاده عشرت‌آباد، مصطفی، و جعفر حسنی، «واکاوی انعکاس نظریات جرم‌شناسی رشدمدار و انتقادی در گلستان و بوستان سعدی»، فصلنامه بین‌المللی قانون‌یار، سال سوم، شماره 12، زمستان 1398 ش.
    • کلانتر، منصور، سلطه‌گرایی، تهران، هیرمند، 1377 ش.
    • کولاکوفسکی، لچک، «توتالیتاریسم و فضیلت دروغ»، در: چند گفتار درباره توتالیتاریسم، ترجمه عباس میلانی، تهران، آتیه، 1378 ش.
    • گرنویل، جان اشلی سومز، تاریخ جهان در قرن بیستم، زیر نظر هرمز همایون‌پور، ترجمه جمشید شیرازی، فضل‌اللّٰه جلوه و علی‌اصغر بهرام‌بیگی، تهران، فرزان روز، 1378 ش.
    • گوریان، والدمار، «توتالیتاریسم»، ترجمه عزت‌اللّٰه فولادوند، فصلنامه نگاه نو، شماره 94، تابستان 1391 ش.
    • لازرژ، کریستین، درآمدی بر سیاست جنایی، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ نهم، تهران، میزان، 1400 ش.
    • لواسور، ژرژ، «سیاست جنایی»، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره اول، شماره 116، بهار 1371 ش.
    • مقیمی، مهدی، «مٶلفه‌های مکانی پیشگیری وضعی از جرم»، در: دایرةالمعارف علوم جنایی (مجموعه مقاله‌های تازه‌های علوم جنایی)، زیر نظر علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، میزان، 1392 ش.
    • میسن، دیوید، تاریخ مختصر اروپای مدرن (آزادی، برابری و همبستگی)، ترجمه علیرضا عسگری و امید یعقوب‌زاده، تهران، نگارستان اندیشه، 1399 ش.
    • نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین، «بین‌المللی ـ اساسی شدن اصول حقوق کیفری»، در: دانشنامه سیاستگذاری حقوقی، به کوشش لعیا جنیدی و امیرحسن نیازپور، تهران، معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی رئیس‌جمهور، 1399 ش.
    • همو، «سیاست جنایی: از جنبش‌ها تا مدل‌ها»، دیباچه در: دلماس ـ مارتی، می‌ری، نظام‌های بزرگ سیاست جنایی، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ چهارم، تهران، میزان، 1398 ش. (ب)
    • همو، «سیاست جنایی»، در: علوم جنایی (گزیده مقالات آموزش برای ارتقاء دانش دست‌اندرکاران مبارزه با مواد مخدر در ایران)، جلد دوم، کمیته معاضدت قضایی ستاد مبارزه با مواد مخدر و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، قم، سلسبیل، 1384 ش.
    • همو، «علوم جنایی در رویارویی با رویدادهای سیاسی؛ درآمدی بر تحولات حقوق کیفری و جرم‌شناسی در پرتو انقلاب مارکسیستی ـ لنینیستی روسیه»، در: دایرةالمعارف علوم جنایی: علوم جنایی تجربی، زیر نظر علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، میزان، 1398 ش. (الف)
    • همو، مباحثی در علوم جنایی (تقریرات درس جامعه‌شناسی کیفری)، به کوشش شهرام ابراهیمی، تهیه و تنظیم سمیرا گل‌خندان، دوره دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی پردیس فارابی دانشگاه تهران، 1392 ش.، دسترس‌پذیر در وبگاه به نشانی <www.lawtest.ir>.
    • همو، مباحثی در علوم جنایی (تقریرات درس سیاست جنایی)، به کوشش شهرام ابراهیمی، تهیه و تنظیم فاطمه قناد، دوره دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی، 1379 ش.، دسترس‌پذیر در وبگاه به نشانی <www.lawtest.ir>.
    • همو، مباحثی در علوم جنایی (تقریرات درس سیاست جنایی (سیاست‌کیفری عمل‌گرا ـ عوام‌گرا))، به کوشش شهرام ابراهیمی، تهیه و تنظیم زینب باقری‌نژاد، دوره دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی، 1389 ش.، دسترس‌پذیر در وبگاه به نشانی <www.lawtest.ir>.
    • هراری، یووال نوح، 21 درس برای قرن 21، ترجمه سودابه قیصری، تهران، پارسه، 1397 ش.
    • هی‌وود، اندرو، درآمدی بر ایدئولوژی‌های سیاسی (از لیبرالیسم تا بنیادگرایی دینی)، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، 1379 ش.
    • یون وُو، مین، «درآمدی بر سیاست جنایی توتالیتر: جرم و مجازات در کره شمالی (با تأکید بر نقش پلیس)»، ترجمه حسین غلامی، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال ششم، شماره 19، تابستان 1390 ش.