2
دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
پس از اعلان جنگ علیه مواد مخدر در دهۀ هفتاد میلادی در ایالات متحدۀ آمریکا و آثار نامطلوب آن، بایستگی دگرگونی روشهای رویارویی با مواد مخدر مورد توجه و در نتیجه سیاستی متفاوت از سیاستی سختگیرانه مدّنظر قرار گرفت.
هدف این نوشتار، بررسی و توضیح «راهبردهای ملی کنترل مواد مخدر» ایالات متحدۀ آمریکا به عنوان یکی از کشورهای درگیر با معضل مواد مخدر است. نظر به اینکه وضعیت ایران با ایالات متحدۀ آمریکا در مورد معضل مواد مخدر، دستکم در برخی جنبهها به ویژه بحرانی شدن سیاست جنایی در این زمینه همسانیهایی دارد، اقدام مشابه راهبردهای مزبور یعنی «سیاستهای کلی مبارزه با مواد مخدر» هم مورد اشاره قرار گرفته است. در واقع، با بررسی این راهبردها و سیاستها، این نکته هویدا میگردد که راهبردهای مذکور به مثابۀ یک سیاست جنایی متوازن در پی استفاده از تمام ظرفیتها بوده و تلاش میکند به بهترین نحو امنیت را برای جامعه تأمین نماید. به بیان دیگر، این راهبردها و سیاستها افزون بر روشهای کیفری، در یک طیف فراگیر شامل روشهای فراکیفری از جمله پیشگیری، مداخلۀ زودرس، درمان، بازتوانسازی، همکاری بینالمللی و حتی تحول در نظام عدالت کیفری است. نتیجه اینکه این راهبردها و سیاستها در دو سطح ملی و بینالمللی در پی سامان بخشیدن به مسئلۀ مواد مخدر هستند؛ چنان که برای این منظور تنها بر پاسخهای پسینی و کیفری تمرکز نداشته، بلکه پاسخهای پیشینی و فراکیفری هم مدّنظر قرار گرفتهاند.