چشم‌انداز عبور از موانع صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی در وضعیت افغانستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق دانشگاه پیام نور، تهران، ایران .

چکیده

تعقیب جنایات جنگی در دیوان کیفری بین‌المللی، متکی به معیارهایی است که در اساسنامۀ آن پیش‌بینی شده‌اند. این وضعیت جلوه‌ای از برآورده شدن ضمانت اجراهای نقض ممنوعیت‌های کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو است که تا پیش از این وجود نداشتند. وضعیت افغانستان پیش روی دیوان کیفری بین‌المللی به خاطر جنایات ارتکابی نیروهای نظامی و کارکنان سازمان سیای دولت ایالات متحده، واجد چنین شرایطی است. هرچند که دولت ایالات متحده به انحاء مختلف در صدد مانع‌تراشی و کارشکنی است تا اِعمال صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی صورت نگیرد. از این حیث، بررسی ابعاد صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی در وضعیت افغانستان، اعم از ماهیت جنایات جنگی در چارچوب اساسنامه رُم و زمینه‌های مُعّدِ آن تا فقدان موانع قانونیِ اِعمال صلاحیت تکمیلی و بی‌تأثیر بودن کارشکنی‌های دولت ایالات متحده واجد اهمیت است. روش تحقیق در این نوشتار از نوع توصیفی تحلیلی است تا به یک سٶال پاسخ داده شود. تأثیر اقدامات و مانع‌تراشی‌های دولت ایالات متحده بر اعمال صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی در وضعیت افغانستان چیست؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که تأیید برخی از رفتارهای مجرمانه در قالب سیاست اجرایی آن دولت، تعقیب برخی از سربازان به خاطر بخشی از جنایات جنگی در محاکم داخلی یا تحریم دادستان و قضات دیوان کیفری بین‌المللی، مانع از اعمال صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی نیستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Prospect of Overcoming the Obstacles of the Jurisdiction of the International Criminal Court in the Situation of Afghanistan

نویسنده [English]

  • Javad Salehi
Associate professor at Payame Noor University, Tehran
چکیده [English]

The prosecution of war crimes in the ICC relies on the criteria provided in its statute. This situation is a manifestation of the fulfillment of the criminal sanctions in violation of the breach of the Four Geneva Conventions, which did not exist before. The situation in Afghanistan before the ICC is eligible due to the crimes committed by U.S. military forces and CIA personnel. However, the U.S. government is trying to obstruct and sabotage in various ways; so, that the ICC does not exercise its jurisdiction. it is important in this regard to examine the dimensions of the ICC’s jurisdiction in the situation of Afghanistan, including the nature of war crimes within the framework of the Rome Statute and the grounds of its preparation to the lack of legal barriers to the exercise of supplementary jurisdiction and the ineffectiveness of U.S. government sabotage. The research method in this article is descriptive-analytical to answer a question. What is the impact of the U.S. government’s actions and sabotages on the ICC’s jurisdiction in the situation of Afghanistan? The findings of the research show that the confirmation (approval) of some criminal behavior in the form of the government’s executive policy, the prosecution of some soldiers for some of the war crimes in domestic courts, or the sanctions of the prosecutor and judges of the International Criminal Court do not prevent the application of the jurisdiction of the International Criminal Court.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ICC
  • War crimes
  • Exercise of jurisdiction
  • Situation of Afghanistan
  • Military forces and employees of the American CIA

مراجع

  1. خادمی، مهرداد، امیرهوشنگ میرکوشش، و احمد اشرفی، «تداوم نفوذ ناتو به رهبری آمریکا در افغانستان و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران»، فصلنامه علوم سیاسی، سال چهاردهم، شماره 47، تابستان 1398 ش.
  2. سلیمی، صادق، «مفهوم و مرجع احراز ”منافع عدالت“ در دیوان بین‌المللی کیفری در پرتو وضعیت افغانستان»، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال دوازدهم، شماره 1 (پیاپی 23)، بهار و تابستان 1400 ش.
  3. شریفی طرازکوهی، حسین، و فاطمه فتح‌پور، «الزامات مقابله با تروریسم در پرتو روند انسانی شدن حقوق بین‌الملل»، فصلنامه مطالعات حقوقی، سال نهم، شماره 2، تابستان 1396 ش.
  4. صالحی، جواد، «ابعاد جرایم جنگی آمریکا در افغانستان و امکان‌سنجی تعقیب آن در دیوان بین‌المللی کیفری (با تأکید بر رویکردهای رسانه‌ای)»، پژوهشنامه رسانه بین‌الملل، سال پنجم، شماره 5، بهار و تابستان 1399 ش.
  5. صلاحی، سهراب، «آمریکا و بازتعریف قواعد حقوقی در اعمال رفتارهای غیر انسانی نسبت به اسیران جنگی»، فصلنامه مطالعات حقوقی، سال پنجم، شماره 1، بهار و تابستان 1392 ش.
  6. فضائلی، مصطفی، و موسی کرمی، «تحول تاریخی حقوق بین‌المللِ توسل به زور تا شکل‌گیری نظام ملل متحد؛ بیم‌ها و امیدها»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال ششم، شماره 1 (پیاپی 21)، بهار 1399 ش.
  7. ممتاز، جمشید، و مسعود اکبری، «آمریکا و دیوان کیفری بین‌المللی: سیاست آونگی، از تقابل تا تعامل»، فصلنامه راهبرد، سال بیست و پنجم، شماره 78، بهار 1395 ش.
  8. موسی‌زاده، رضا، و هادی گلریز، «ایالات متحده آمریکا و دیوان کیفری بین‌المللی: دغدغه‌های حقوقی یا حفظ منافع ملی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و هفتم، شماره 2، تابستان 1392 ش.
  9. American Bar Association, “Statement of ABA President Bob Carlson Re: Restricting International Criminal Court officials’ visas”, 9 April 2019, Available at: <https://www.americanbar.org/news/abanews/aba-news-archives/2019/04/statement-of-aba-president-bob-carlson-re--restricting-internati>.
  10. Bowcott, Owen & Oliver Holmes & Erin Durkin, “John Bolton threatens war crimes court with sanctions in virulent attack”, The Guardian, 10 September 2018, Available at: <https://www.theguardian.com/us-news/2018/sep/10/john-bolton-castigate-icc-washington-speech>.
  11. Buchwald, Todd, David M. Crane, Benjamin Ferencz, Stephen J. Rapp, David Scheffer & Clint Williamson, “Former Officials Challenge Pompeo’s Threats to the International Criminal Court”, 18 March 2020, Available at: <https://www.justsecurity.org/69255/ former-officials-challenge-pompeos-threats-to-the-international-criminal-court>.
  12. Burke-White, William, “The Trump administration misplayed the International Criminal Court and Americans may now face justice for crimes in Afghanistan”, Brookings, 11 March 2020, Available at: <https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2020/03/ 11/the-trump-administration-misplayed-the-international-criminal-court-and-americans-may-now-face-justice-for-crimes-in-afghanistan>.
  13. Bybee, Jay S., “Standards for Conduct of Interrogation under 18 U.S.C. Sections 2340-2340A”, 1 August 2002, Available at: <http://news.findlaw.com/wp/docs/doj/ bybee80102mem.pdf>.
  14. Department of Defense, “Working Group Report on Detainee Interrogations in the Global War on Terrorism: Assessment of Legal, Historical, Policy, and Operational Considerations”, 4 April 2003 (in: Greenberg, Karen J. & Joshua L. Dratel (Eds.), The Torture Papers: The Road to Abu Ghraib, University of Cambridge Press, 2005).
  15. Elsea, Jennifer K. & Michael John Garcia, “Enemy Combatant Detainees: Habeas Corpus Challenges in Federal Court”, Congressional Research Service, No. 7-5700, 3 February 2010.
  16. Golden, Tim, “Army Faltered in Investigating Detainee Abuse”, The New York Times, 22 May 2005, Available at: <https://www.nytimes.com/2005/05/22/world/asia/army-faltered-in-investigating-detainee-abuse.html>.
  17. Greenberg, Karen J. & Joshua L. Dratel (Eds.), The Torture Papers: The Road to Abu Ghraib, University of Cambridge Press, 2005.
  18. Groenleer, Martijn, “The United States, the European Union, and the International Criminal Court: Similar values, different interests?”, International Journal of Constitutional Law, Vol. 13(4), October 2015.
  19. Holland, Steve & Humeyra Pamuk & Arshad Mohammed, “Trump authorizes sanctions over ICC Afghanistan war crimes case”, Reuters, 11 June 2020, Available at: <https://www.reuters.com/article/us-warcrimes-afghanistan-trump-idUSKBN23I23A>.
  20. Human Rights Watch, “Getting Away with Torture?, Command Responsibility for the U.S. Abuse of Detainees”, Vol. 17(1G), 2005.
  21. Human Rights Watch, “Open Letter to President George W. Bush”, 27 December 2002, Available at: <https://www.hrw.org/english/docs/2002/12/27/usint9381_txt.htm>.
  22. Human Rights Watch, “Summary of International and U.S. Law Prohibiting Torture and Other Ill-treatment of Persons in Custody”, A Human Rights Watch Backgrounder, 24 May 2004B, Available at: <https://www.hrw.org/english/docs/2004/05/24/usint8614.htm>.
  23. Human Rights Watch, “The United States’ ‘Disappeared’: The CIA’s Long-term ‘Ghost Detainees”, A Human Rights Watch Briefing Paper, 2004A, Available at: <https://www.hrw.org/backgrounder/usa/us1004>.
  24. Human Rights Watch, “US Threatens International Criminal Court”, 15 March 2019, Available at: <https://www.hrw.org/news/2019/03/15/us-threatens-international-criminal-court>.
  25. International Criminal Court (ICC), “Decision Pursuant to Article 15 of the Rome Statute on the Authorisation of an Investigation into the Situation in the Islamic Republic of Afghanistan”, Case No. ICC-02/17, 12 April 2019, Available at: <https://www.icc-cpi.int/CourtRecords/CR2019_02068.PDF>.
  26. International Criminal Court (ICC), “Judgment on the Appeal Against the Decision on the Authorisation of an Investigation into the Situation in the Islamic Republic of Afghanistan”, 5 March 2020, Case No. ICC-02/17 OA4, Available at: <https://www.icc-cpi.int/ CourtRecords/CR2020_00828.PDF>.
  27. International Criminal Court (ICC), “Request for Authorisation of an Investigation Pursuant to Article 15; Situation in the Islamic Republic of Afghanistan”, Case No. ICC-02/17-7-Conf-Exp, 20 November 2017, Available at: <https://www.icc-cpi.int/ CourtRecords/CR2017_06891.PDF>.
  28. Jehl, Douglas & Andrea Elliott, “The Reach of War: G.I. Instructors; Cuba Base Sent Its Interrogators to Iraqi Prison”, The New York Times, 29 May 2004.
  29. Jehl, Douglas & David Johnston, “Rule Change Lets C.I.A. Freely Send Suspects Abroad to Jails”, The New York Times, 6 March 2005.
  30. Jehl, Douglas & Eric Schmitt, “U.S. Military Says 26 Inmate Deaths May Be Homicide”, The New York Times, 16 March 2005.
  31. Kelley, Judith, “Who Keeps International Commitments and Why? The International Criminal Court and Bilateral Non-Surrender Agreements”, American Political Science Review, Vol. 101(3), 2008.
  32. Lichtblau, Eric, “Gonzales Says Humane-Policy Order Doesn’t Bind C.I.A.”, The New York Times, 19 January 2005.
  33. Matthews, Mark, “Powell: Bush Told of Red Cross Reports”, The Baltimore Sun, 12 May 2004.
  34. Office of the Inspector General of the Department of Defense, “Investigative Policy and Oversight, Review of Criminal Investigations of Alleged Detainee Abuse”, Project IPO 2004C005, 25 August 2006, Available at: <http://library.rumsfeld.com/doclib/ sp/3168/2006-09-22 Review of Criminal Investigations of Alleged Detainee Abuse.pdf>.
  35. Paust, Jordan J., “Ending the U.S. Program of Torture and Impunity: President Obama’s First Steps and the Path Forward”, Tulane Journal of International & Comparative Law, Vol. 19, 2010.
  36. Phifer, Jerald, Memorandum, “Request for Approval of Counter-Resistance Techniques”, 11 October 2002, Available at: <https://www.washingtonpost.com/wp-srv/nation/documents/dodmemos.pdf>.
  37. President George W. Bush, “Memorandum, Humane Treatment of al Qaeda and Taliban Detainees”, 7 February 2002 (in: Greenberg, Karen J. & Joshua L. Dratel (Eds.), (2005), The Torture Papers: The Road to Abu Ghraib, University of Cambridge Press).
  38. Schlesinger, James R. & Harold Brown & Tillie K. Fowler & Charles A. Homer, “Final Report of the Independent Panel to Review DoD Detention Operations”, 24 August 2004, Available at: <http://pdf.prisonexp.org/SchlesingerReport.pdf>.
  39. Seelye, Katharine Q., “A Nation Challenged: The Prisoners; First ‘Unlawful Combatants’ Seized in Afghanistan Arrive at U.S. Base in Cuba”, The New York Times, 12 January 2002.
  40. Slevin, Peter & Robin Wright, “Pentagon Was Warned of Abuse Months Ago”, The Washington Post, 8 May 2004.
  41. Solis, Gary D., “Law of War Issues in Ground Hostilities in Afghanistan”, in: Michael N. Schmitt (Ed.), The War in Afghanistan: A Legal Analysis (International Law Studies: Volume 85), Military Bookshop, 2009.
  42. The White House, “Executive Order 13491 — Ensuring Lawful Interrogations”, 22 January 2009, Available at: <https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/ ensuring-lawful-interrogations>.
  43. Tisdall, Simon, “Trump attack on ICC is the unacceptable face of US exceptionalism”, The Guardian, 10 September 2018, Available at: <https://www.theguardian.com/us-news/2018/sep/10/trump-attack-on-icc-is-the-unacceptable-face-of-us-exceptionalism>.
  44. US Department of Justice, Office of Public Affairs, “Statement of the Attorney General Regarding Investigation into the Interrogation of Certain Detainees”, 30 June 2011, AFG-OTP-0004-5961.
  45. US President, “Executive Order 13928, Blocking Property of Certain Persons Associated with the International Criminal Court”, 11 June 2020, Available at: <https://www.whitehouse.gov/presidential-actions/executive-order-blocking-property-certain-persons-associated-international-criminal-court>.
  46. Wroughton, Lesley, “U.S. imposes visa bans on International Criminal Court investigators-Pompeo”, Reuters, 15 March 2019, Available at: <https://www.reuters.com/ article/uk-usa-icc/u-s-imposes-visa-bans-on-international-criminal-court-investigators-pompeo-idUSKCN1QW1ZH>.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار