مطالعه تطبیقی عوامل تشدیدکنندۀ مجازات در جرایم جنسی علیه کودکان و نوجوانان در حقوق کیفری ایران، فرانسه و کانادا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه مونکتون (کانادا)

چکیده

در پرتو اسناد بین‌المللی به‌ویژه کنوانسیون بین‌المللی حقوق کودک 1989، اکثر نظام‌های حقوقی، رویکردی حمایتگرانه در سیاست جنایی خود در برابر اطفال بزه‌دیدۀ جرایم جنسی اتخاذ می‌کنند. «حمایت کیفری» از اطفال بزه‌دیده، یکی از ابزارهای سنتی سیاست جنایی در جهت مبارزه با جرایم جنسی علیه آنان می‌باشد. این حمایت کیفری، از آنجا که بر بازسازی روانی کودکان و نوجوانان تأکید می‌کند، از اهمیت فراوانی برخوردار می‌باشد. در اکثر نظام‌های حقوقی، سازوکارهای «جرم‌انگاری» و «عامل تشدیدکنندۀ مجازات»، دو ابزار مهم سیاست جنایی در جهت حمایت کیفری از بزه‌دیدگی اطفال به‌ویژه در جرایم جنسی می‌باشد. در مقاله حاضر با مطالعه تطبیقیِ سه نظام حقوقیِ متفاوت، یعنی ایران، فرانسه و کانادا، در خصوص جرایم جنسی علیه اطفال، هرچند به اهمیتی که قانونگذارِ هر سه نظام به اصل حمایت کیفری از اطفال بزه‌دیده جنسی می‌دهد، پی می‌بریم، اما تفاوت‌های مهمی که این سه نظام در رویکردشان در لحاظ عوامل ذهنی و عینی تشدیدکنندۀ مجازات اعمال می‌کنند، مورد بیان و تحلیل قرار می‌گیرد. این مطالعه می‌تواند در جهت تدوین و اجرای قوانین جامع‌تر در حمایت از کودکان و نوجوانان در برابر این‌گونه جرایم مؤثرتر باشد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Aggravating Punishment Factors in Sexual Offences Against Juvenile and Adolescents in the Criminal Law of Iran, France and Canada

نویسنده [English]

  • Seyyed Hesam SEYYED ESFAHANI
Associate professor at University of Moncton, Canada
چکیده [English]

Most legal systems in the light of international instruments, especially the International Convention on the Rights of the Child (1989) adopt a protective approach in their criminal policy about children and youths, victims of sexual offenses. “Criminal protection” of Juvenile victims is a one of the tools of criminal policy about the sexual crimes against children. This criminal protection is important since it emphasizes the psychological reconstruction of juveniles. Two criminal policy tools in criminal protection, i.e., the mechanism of “criminalization” and the mechanism of “aggravating circumstance” are observed in most legal systems to protect children against such crimes. In this article, through the comparative study of three quite different legal systems, i.e. Iran, Canada and France, on the question of sexual offenses against children and adolescents, we notice the importance placed on the protection of youths in this criminal policy. However, we analyze the differences between these three legal systems on the objective and subjective elements of the aggravating circumstances for such offenses. This study can be more effective in the adoption and application of more comprehensive acts to protect children and youth against such crimes.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sexual offenses
  • Criminalization
  • Aggravating circumstances
  • Children and youth criminal protection
  • Criminal policy
  • Comparative law
  1. جعفری، امین، و علی مولابیگی، «سیاست جنایی تقنینی ـ قضایی ایران در قبال جرایم جنسی علیه کودکان در پرتو اسناد بین‌المللی»، دوفصلنامه مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، سال چهل و هشتم، شماره 2، پاییز و زمستان 1397ش.
  2. دشتی، بیتا، و مریم افشاری، «مطالعه تطبیقی جرایم سایبری در ایران و حقوق بین‌الملل»، دوفصلنامه پژوهشنامه حقوق تطبیقی، سال سوم، شماره 4، بهار و تابستان 1398 ش.
  3. صبوری‌پور، مهدی و فاطمه علوی صدر، «سن مسئولیت کیفری کودکان و نوجوانان در قانون مجازات اسلامی 1392»، دوفصلنامه پژوهشنامه حقوق کیفری، سال ششم، شماره 1، بهار و تابستان 1394 ش.
  4. صبوری‌پور، مهدی، و سیدپوریا موسوی، حقوق کیفری عمومی اطفال و نوجوانان، تهران، میزان، 1402 ش.
  5. صبوری‌پور، مهدی، و فائزه حق‌بین، «نوآوری‌ها و چالش‌های قانون حمایت از اطفال و نوجوانان در پیشگیری از کودک‌آزاری»، فصلنامه پژوهش‌های حقوقی، سال بیست و دوم، شماره 53، بهار 1402 ش.
  6. گلدوزیان، حسین، و حنانه هدایتی گودرزی، «تحلیل کیفری ماهوی سوءاستفاده جنسی از اطفال و نوجوانان»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، سال بیست و هفتم، شماره 97، بهار 1401 ش.
  7. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین، «حقوق تطبیقی و هماهنگ ـ نزدیک‌سازی نظام‌های حقوقی»، دیباچه در: جلوه‌هایی از مطالعه تطبیقی حقوق فرانسه و ایران (مجموعه درس‌گفتارهای نشست بین‌المللی استادان دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه پواتیه)، به کوشش بهزاد رضوی‌فرد، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، 1398 ش.
  8. همو، «درباره مطالعات تطبیقی»، دیباچه ویراست سوم در: آنسل، مارک، دفاع اجتماعی، برگردان محمد آشوری و علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ پنجم، تهران، کتابخانه گنج دانش، 1395 ش.
  9. Bonfils, Philippe, «L’évolution de la protection pénale des mineurs victimes», Actualité juridique Pénal, 2014.
  10. Bonfils, Philippe et Adeline Gouttenoire, Droit des mineurs, 3e éd., Paris, Dalloz, 2021.
  11. Capelier, Flore, «L’enfant victime à l’épreuve du droit», Dialogue, vol. 2, n°232, 2021.
  12. De Cruz, Peter, Comparative Law in a Changing World, 3rd, Routledge, 2007.
  13. Dekeuwer-Défossez, Françoise, Les droits de l’enfant, 10e éd., Paris, Presses Universitaires de France, 2018.
  14. Delmas-Marty, Mireille, Le flou du droit, Paris, Presses Universitaires de France, 2004.
  15. Delmas-Marty, Mireille, Les grands systèmes de politique criminelle, Paris, Presses Universitaires de France, 1992.
  16. Desrosiers, Julie et Geneviève Beausoleil-Allard, L’agression sexuelle en droit canadien, 2e éd., Montréal, Éditions Yvon Blais, 2010.
  17. Drago, Rolland, «Droit compare», in: Denis Alland et Stéphane Rials (dir.), Dictionnaire de la culture juridique, Quadrige/Lamy-PUF, 2003.
  18. Gassin, Raymond, Philippe Bonfils et Sylvie Cimamonti, Criminologie, 7e éd., Paris, Dalloz, 2011.
  19. Germain, Delors, «L'inceste en droit pénal: de l'ombre à la lumière», Revue de science criminelle et de droit pénal comparé, vol. 3, n°3, 2010.
  20. Krug, Etienne G., Linda L. Dahlberg, James A. Mercy, Anthony Zwi et Rafael Lozano-Ascencio, «Rapport mondial sur la violence et la santé», Organisation mondiale de la santé, Genève, 2002, <https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/
    42545/9242545619_fre.pdf?sequence=1&isAllowed=y
    >.
  21. Lagraula-Fabre, Myriam, La violence institutionnelle: une violence commise sur des personnes vulnérables par des personnes ayant autorité, Paris, l’Harmattan, 2005.
  22. Malon, Frédéric, «Quelles ripostes contre la pédopornographie par Internet?», Cahiers de la sécurité, n°6, octobre-décembre 2008.
  23. Nadjafi Abrandabadi, Ali Hossein, «L’évolution de la politique criminelle iranienne en matière de victimisation juvénile», dans: Geneviève Guidellici, Cheminer avec Mireille Delmas-Marty: Mélanges ouverts en l'honneur de Mireille Delmas-Marty, Paris, Éditions Mare et Martin, 2022.
  24. Olivier, Christine, L’Ogre intérieur: De la violence personnelle et familiale, Fayard, 1998.
  25. Perrier, Jean-Baptiste et François Rousseau, Chronique législative: «Droit pénal», Revue de science criminelle et de droit pénal comparé, vol. 2, n°2, 2021.
  26. Pradel, Jean et Michel Danti-Juan, Droit pénal spécial, 6e éd., Paris, Cujas, 2014.
  27. Rey, Caroline, Brigitte Bader-Meunier et Catherine Epelbaum, Maltraitance à enfants et adolescents, Paris, Doin, 2001.
  28. Schabas, William A., Les infractions d’ordre sexuel, Montréal, Les éditions Yvon Blais, 1995.
  29. Vauclair, Martin et Tristan Desjardins, Traité général de preuve et de procédure pénales, 28e éd., Montréal, Éditions Yvon Blais, 2021.
  30. Verdier, Pierre et Fabienne Noé, L'aide sociale à l'enfance, Malakoff, Dunod, 2013.
  31. Wall, David S., Cybercrime: The Transformation of Crimes in the Information Age, Cambridge, Polity Press, 2007.
  32. Wilson, Jeffery et al., Halsbury’s Laws of Canada: Youth Justice, Montréal, LexisNexis, 2015.