مشروعیت سیاسی کیفر سالب آزادی در حقوق موضوعه و فقه اسلامی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

گروه حقوق، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.

چکیده

مسئله‌ مهمی که در حوزه‌ کیفرگذاری چه در حقوق موضوعه و چه در حقوق اسلام وجود دارد، بحث فلسفی «توجیه کیفر» است. در کنار توجیه اخلاق هنجاری کیفر، توجیه سیاسی آن نیز مدنظر است که همان مشروعیت سیاسی نامیده می شود. در حقوق کیفری در باب مجازات حبس این پرسش مطرح می‌شود که حکومت با توسل به کدام دلیل و حجت، آزادی افراد را با کیفرحبس، سلب می کند و این مجازات از چه منشاء و خاستگاهی برخوردار است؟ لذا محور اصلی پژوهش حاضر آن است که فارغ از کارآمدی وعدم کارآمدی کیفر حبس، منشاء و خاستگاه آن دارای مشروعیت است یا خیر؟ که با روش توصیفی و تحلیلی از طریق منابع کتابخانه ای و مراجعه به منابع معتبر فقهی مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه حاصل از این پژوهش آن است که این کیفر از منشا الهی برخوردار نیست؛ زیرا در اسلام حبس و محبس از جایگاه خاصی برخوردار نبوده و به عنوان اقدام احتیاطی بدون اینکه جنبه کیفری داشته باشد، از آن استفاده شده است. اگر چه برخی از فقها با استناد به روایات و آیاتی که در باب حبس وجود دارد، آن را دارای مشروعیت دانسته و به عنوان کیفر شرعی می دانند، از نظر نگارنده با تحقیق صورت گرفته، اگرچه در جامعه امروزی از منظر جامعه شناسی مجازات، به دلیل اینکه جامعه از کیفرهای بدنی عبور کرده و از طرف دیگر، جامعه ایران هنوز پذیرای اجرای کیفرهای مدرن نیست، وجود این کیفر در جامعه ضروری است؛ لیکن این مجازات در اسلام مشروعیت وجودی نداشته و فاقد خاستگاه و منشاء الهی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The political legitimacy of "imprisonment" with emphasis on the Islamic legal system

نویسندگان [English]

  • Raziye Hasankhani
  • Amir Mahdi Azizi
چکیده [English]

Abstract
An important issue in the field of punishment, both in substantive law and in Islamic law, is the philosophical discussion of "justification of punishment". In addition to the normative moral justification of punishment, its political justification is also considered, which is called political legitimacy. In criminal law, the question arises regarding the punishment of imprisonment, which is the reason and argument that the government uses to punish citizens, and what is the origin and source of this punishment? By examining criminal jurisprudence and referring to verses and narrations, in Islam, imprisonment is not foreseen as a punishment along with other punishments and does not have a divine origin. In Islam, imprisonment and prison do not have a special status and are used as a precautionary measure without having a criminal aspect. Although some jurists, citing narrations and verses about imprisonment, consider it legitimate and consider it as a religious punishment

کلیدواژه‌ها [English]

  • Legitimacy
  • moral justification
  • political justification
  • imprisonment
  • Islam